In oktoÂber 2017 dienÂde de ontÂwikÂkeÂlaar het haalÂbaarÂheidsÂonÂderÂzoek in, ter voorÂbeÂreiÂding op de bouw van een hotel op de locaÂtie BuiÂten de WaterÂpoort. De docuÂmenÂten zijn door de gemeenÂte beoorÂdeeld en akkoord bevonÂden. Over de archeÂoÂloÂgiÂsche muurÂresÂten (incluÂsief toren) is besloÂten dat deze op de plaats zelf behouÂden blijÂven, waarÂbij de muurÂresÂten – door midÂdel van een aanÂvulÂlend archeÂoÂloÂgisch onderÂzoek – tot op het niveau van 2.93 meter +NAP mogen worÂden verÂwijÂderd. De archeÂoÂloÂgiÂsche muurÂresÂten die nu boven de grond ligÂgen, worÂden ingeÂpast en zichtÂbaar gemaakt in de vloer van het hotel. Dit beteÂkent dat de ontÂwikÂkeÂlaar, na uitÂvoeÂring van het aanÂvulÂlenÂde archeÂoÂloÂgisch onderÂzoek, kan starÂten met de reaÂliÂsaÂtie van het hotel.
WetÂhouÂder RijsÂdijk : ‘We zijn als gemeenÂte blij met dit gedeÂgen onderÂzoek, omdat het belangÂrijÂke inforÂmaÂtie opleÂvert voor de stad en haar geschieÂdeÂnis. In het bouwÂhisÂtoÂrisch onderÂzoek wordt gesproÂken van een kasÂteelÂmuur die tevens een funcÂtie had in het kader van de stadsÂverÂdeÂdiÂging. Het bevesÂtigt eerÂdeÂre aanÂnaÂmes van onder andeÂre StichÂting MenÂno van CoeÂhoorn naar aanÂleiÂding van oude afbeelÂdinÂgen en platÂteÂgronÂden. Dit is weer een puzÂzelÂstukÂje uit het uitÂgeÂbreiÂde bodemÂarÂchief van onze stad. Het gewijÂzigÂde inzicht (van stadsÂmuur naar kasÂteelÂmuur) heeft echÂter geen gevolÂgen voor de wijÂze waarÂop we met de muur om wilÂlen gaan. Het is mogeÂlijk en ook belangÂrijk om de muurÂresÂten goed te inteÂgreÂren in het bouwwerk.’
Waarom dit besluit ?
Uit het aanÂvulÂlend bouwÂhisÂtoÂrisch onderÂzoek blijkt dat er spraÂke is van een kasÂteelÂmuur, die tevens een funcÂtie had in het kader van de stadsÂverÂdeÂdiÂging. Het moet dus een deel van de (zuiÂdeÂlijÂke) verÂsterÂking van het kasÂteel de BlauÂwe Toren zijn. Het kasÂteel kan dus niet los gezien worÂden van de laat midÂdelÂeeuwÂse vesÂtingÂwerÂken die de stad omringÂde. De resÂtanÂten zijn daarÂmee van bovenÂloÂkaal belang. Het colÂleÂge blijft daarÂbij bevoegd om het besluit te nemen. De gevonÂden muurÂresÂten zijn al eerÂder als ‘behouÂdensÂwaarÂdig’ aanÂgeÂmerkt. De RijksÂdienst voor het CulÂtuÂreel ErfÂgoed (RCE) maakt het niet uit of er spraÂke is van een kasÂteelÂmuur of een stadsÂmuur. Voor de RCE is voorÂal het kasÂteel zelf (de woonÂtoÂren of donÂjon) van belang en deze is niet op de locaÂtie aanÂgeÂtrofÂfen. Het inpasÂsingsÂvoorÂstel heeft de volÂleÂdiÂge instemÂming van de RCE. SOB Research deed, na een proefÂsleuÂvenÂonÂderÂzoek, de aanÂbeÂveÂling om de vindÂplaats zoveel mogeÂlijk op de plaats zelf te behouÂden en waar mogeÂlijk het bouwÂplan aan te pasÂsen zodat dit wordt gewaarÂborgd. Dat wordt ook gedaan.

PlatÂteÂgrond en aanÂzicht grachtÂzijÂde van het muurÂwerk, met de verÂschilÂlenÂde bouwÂfaÂsen in kleur
Het aanÂvulÂlend bouwÂhisÂtoÂrisch onderÂzoek was nodig om te voorÂkoÂmen dat er door het verÂwijÂdeÂren van een deel van de muurÂresÂten (0 tot maxiÂmaal 35 cenÂtiÂmeÂter) inforÂmaÂtieÂverÂlies optreedt. Het betrefÂfenÂde deel van de muurÂresÂten wordt nameÂlijk uit zijn conÂtext gehaald en is daarÂna niet meer beschikÂbaar voor toeÂkomÂstig onderÂzoek. Er is gekoÂzen om met de funÂdeÂringsÂbalÂken niet door de archeÂoÂloÂgiÂsche resÂten te gaan, maar dit techÂnisch anders op te losÂsen. HierÂdoor worÂden de archeÂoÂloÂgiÂsche resÂten verÂder gespaard.
De gemeenÂte vindt het een groot goed dat zoveel menÂsen betrokÂken zijn bij de archeÂoÂloÂgiÂsche vondst BuiÂten de WaterÂpoort. Door deze inbreng is het archeÂoÂloÂgisch onderÂzoek verÂder verÂdiept en door experts verÂder aanÂgeÂvuld en dat heeft geleid tot een hogeÂre kwaÂliÂteit. EerÂder in het proÂces dienÂden een aanÂtal menÂsen ziensÂwijÂzen en een petiÂtie in. Het colÂleÂge nam al deze stukÂken mee in hun afweÂginÂgen. De indieÂners ontÂvanÂgen een offiÂciÂëÂle reacÂtie van de gemeente.
Aanleiding haalbaarheidsonderzoek
Op 4 juli 2017 gaf het colÂleÂge, na conÂsulÂtaÂtie van de gemeenÂteÂraad op 21 juni 2017, de ontÂwikÂkeÂlaar toeÂstemÂming voor het uitÂvoeÂren van een haalÂbaarÂheidsÂonÂderÂzoek. Dit onderÂzoek bestaat uit : een aanÂvulÂlend bouwÂhisÂtoÂrisch onderÂzoek, een rapÂporÂtaÂge met conÂtroÂle borinÂgen, het gewijÂzigÂde palen- en funÂdeÂringsÂplan, een plan voor de wijÂze van inpasÂsing van de muurÂresÂten in de vloer en enkeÂle artist impresÂsiÂons. Dit onderÂzoek moest uitÂwijÂzen of het mogeÂlijk is om :
- het funÂdeÂrings- en palenÂplan van de nieuwÂbouw van het hotel aan te pasÂsen op de aanÂweÂziÂge archeÂoÂloÂgiÂsche muurÂresÂten onder de grond ;
- de archeÂoÂloÂgiÂsche muurÂresÂten die nu boven de grond ligÂgen in te pasÂsen en zichtÂbaar te maken in de vloer van het hotel. Dit nadat de archeÂoÂloÂgiÂsche resÂten zijn afgeÂwerkt op een niveau van 2.93 meter boven NAP (bovenÂkant vloer). HierÂvoor wordt plaatÂseÂlijk 0 tot maxiÂmaal 35 cenÂtiÂmeÂter van de muurÂresÂten wegÂgeÂhaald. Aan de ontÂwikÂkeÂlaar is daarÂbij toeÂgeÂzegd dat hij deze afgeÂsproÂken optie mag uitÂvoeÂren als het haalÂbaar is.
![]() |
Hundertmark, H.F.G. (2017) Vestingwerk of kasteel? Aanvullend bouwhistorisch onderzoek archeologische opgraving Buiten de Waterpoort 2-6 te Gorinchem, Oss. Flipbook | PDF (12 MB) |
Zie ook

Luchtfoto uit Tweede Wereldoorlog toont Blauwe Toren
AmaÂteurÂarÂcheÂoÂloog Arie SaakÂes deed enkeÂle maanÂden geleÂden een specÂtaÂcuÂlaiÂre vondst. Op een luchtÂfoÂto van …

Binnenkort twee nieuwe publicaties over de Blauwe Toren
BinÂnenÂkort verÂschijnt de eerÂste bunÂdel van de StichÂting KasÂteÂlenÂstuÂdies NederÂland (SKN). De SKN heeft …

Aanvullend bouwhistorisch onderzoek Buiten de Waterpoort
GemeenÂte GorinÂchem ontÂving eind oktoÂber de resulÂtaÂten van het haalÂbaarÂheidsÂonÂderÂzoek over het inpasÂsen van …

Booronderzoek Buiten de Waterpoort
WoensÂdag 30 augusÂtus werÂden rond de eerÂder bij archeÂoÂloÂgisch onderÂzoek aanÂgeÂtrofÂfen muurÂresÂten BuiÂten de …

Groen licht voor onderzoek haalbaarheid
De verÂgunÂningÂhouÂder van het hotel BuiÂten de WaterÂpoort heeft een voorÂstel gedaan om de …

Evaluatierapport onderzoek Buiten de Waterpoort
Het evaÂluÂaÂtieÂrapÂport van het archeÂoÂloÂgisch onderÂzoek in het kader van de verÂgunÂningsÂproÂceÂduÂre voor de …

Buiten de Waterpoort
Een foto-impresÂÂsie van het archeÂoÂloÂgisch onderÂzoek naar de gevonÂden muurÂresÂten BuiÂten de WaterÂpoort in …

Wat kun je met de Blauwe Toren ?
De opgraÂving van de funÂdeÂrinÂgen BuiÂten de WaterÂpoort te GorinÂchem houdt de gemoeÂdeÂren in …

Reconstructie exacte ligging Blauwe Toren
Er leven nog veel vraÂgen over de exacÂte ligÂging van de resÂten van het voormalige …

Vestingtoren
Eind novemÂber deden archeÂoÂloÂgen van SOB Research bij een proefÂsleuÂvenÂonÂderÂzoek een bijÂzonÂdeÂre vondst in …