Vondsten melden

Bijna ieder­een vindt wel eens iets bij­zon­ders bij het omspit­ten van de tuin, of tij­dens een wan­de­ling langs het strand. Ook gaan dui­zen­den men­sen regel­ma­tig met de metaal­de­tec­tor ‘recre­a­tief’ op zoek naar bij­zon­dere metaalvondsten. 

In beide geval­len spre­ken we dan van ’toe­vals­vond­sten’. Vond­sten die dus niet zijn gedaan tij­dens een opgra­ving. Moet je die vond­sten mel­den en zo ja, hoe werkt dat ?

De ene keer gaat daar­bij om losse vond­sten zon­der veel weten­schap­pe­lijke waarde, in andere geval­len ver­tel­len vond­sten een bij­zon­der ver­haal en kun­nen ze mis­schien bij­dra­gen aan de ken­nis van de lokale geschie­de­nis. Ook kan een vondst een belang­rijke aan­wij­zing geven over andere arche­o­lo­gi­sche res­ten in dat gebied. 

Het Burgerlijk Wetboek (Art. 5:13 BW) stelt dat de toevalsvondst (‘schat’) in gelijke delen toekomt aan degene die hem ontdekt, en aan de eigenaar van de onroerende of roerende zaak, waarin de vondst werd aangetroffen. Een schat wordt door de wet gedefinieerd als “een zaak van waarde, die zolang verborgen is geweest dat daardoor de rechtmatige eigenaar niet meer kan worden opgespoord”.

PAN Portable Antiquities of the Netherlands (2019) Metaaldetectie in Nederland. Gedragscode en regels voor verantwoord gebruik van de metaaldetector in Nederland. Flipbook | PDF (6 MB)

Magneetvissen

Mag­neet­vis­sen is net als het zoe­ken met een metaal­de­tec­tor een gewilde hobby, maar is niet zon­der meer toe­ge­staan. In elk geval niet als het om arche­o­lo­gi­sche vond­sten gaat. Mag­neet­vis­sen is name­lijk niet gele­ga­li­seerd. De uit­zon­de­ring op het opgra­vings­ver­bod voor zoe­ken en gra­ven met een metaal­de­tec­tor geldt alleen op het land en niet in het water (Besluit Erf­goed­wet). Arche­o­lo­gi­sche voor­wer­pen in het water mogen niet ver­plaatst of mee­ge­no­men wor­den, dus ook niet met een mag­neet uit het water gehaald. Zie ook de site van de Inspec­tie Over­heids­in­for­ma­tie en Erf­goed hierover.

Hoe melden

Een toe­vals­vondst moet vol­gens de Erf­goed­wet wor­den gemeld. Dit kan bij­voor­beeld bij het gemeen­te­lijke of pro­vin­ci­ale depot, of met behulp van het Vondstmel­dings­for­mu­lier op de web­site van de Rijks­dienst voor het Cul­tu­reel Erf­goed (RCE). Indien geen mel­ding is gedaan of onze­ker is aan wie de vondst toe­komt, kan de gemeente de vondst tus­sen­tijds in bewa­ring eisen, tot­dat vast­staat wie recht­heb­bende is. De vondst dient door de vin­der mini­maal 6 maan­den ter beschik­king gehou­den te wor­den voor weten­schap­pe­lijk onderzoek.

Zie voor meer infor­ma­tie over toe­vals­vond­sten de web­site van de Rijks­dienst voor het Cul­tu­reel Erf­goed (RCE).

Melden bij het depot

Wan­neer u iets heeft gevon­den waar­van u ver­moedt dat het van arche­o­lo­gi­sche bete­ke­nis is, hel­pen wij u graag ver­der. Om een vondst te kun­nen admi­ni­stre­ren heb­ben we de vol­gende gege­vens van u nodig :

• naam en con­tact­ge­ge­vens vinder ;
• omschrij­ving van de vondst ;
• adres­ge­ge­vens van de vind­plaats + ev. kaartje (gebruik Google Maps);
• datum waarop de vondst is gedaan ;
• vond­stom­stan­dig­he­den (bij­voor­beeld : stort, wei­land enz.);
• hoe gevon­den (bij­voor­beeld : metaal­de­tec­tor, graaf­werk, met het oog enz);
• waar bevindt de vondst zich momenteel ;
• een dui­de­lijke foto van het voorwerp.

Wan­neer u prijs stelt op pri­vacy, zul­len wij uw per­soon­lijke gege­vens ano­niem houden.

PAN Portable Antiquities of The Netherlands

Het doel van PAN is om oud­heid­kun­dige vond­sten in pri­vé­be­zit, met name metaal­vond­sten gevon­den met behulp van een metaal­de­tec­tor, te docu­men­te­ren en online te publi­ce­ren, en zo de infor­ma­tie over de vond­sten en hun vondstlo­ca­tie beschik­baar te maken voor weten­schap, erf­goed­on­der­zoek, musea en alle andere geïn­te­res­seer­den. De data­base is online te raad­ple­gen. Wilt u een vondst mel­den, instal­leer dan de PAN-app op uw tele­foon. PAN is ook te vin­den op Facebook.​

PAN-app downloaden U kunt de app eenvoudig downloaden met deze QR code. De meeste browsers en smartphones worden ondersteund. Voor iPhones geldt: versie iOS13 of hoger. Handleiding in PDF (2,1 MB)

NUMIS database

De data­base Numis­ma­tisch Infor­ma­tie Sys­teem (NUMIS) bevat meer dan 277.000 Neder­landse numis­ma­ti­sche vond­sten. Vrij­wel dage­lijks voegt De Neder­land­sche Bank (DNB) nieuwe vond­sten toe. Een deel van de NUMIS-data­base is online te raadplegen.

Archis

Archis (Arche­o­lo­gisch Infor­ma­tie­sys­teem) is een data­bank met gege­vens over alle arche­o­lo­gi­sche vind­plaat­sen en ter­rei­nen vanaf de Pre­his­to­rie tot de Nieuwe Tijd in Neder­land. De data­bank is vooral gericht op arche­o­lo­gi­sche pro­fes­si­o­nals en wordt onder­hou­den door de Rijks­dienst voor het Cul­tu­reel Erf­goed (RCE).

Determinatie vondsten

Wilt u door door ons een vondst laten deter­mi­ne­ren dan kunt u een bericht met een dui­de­lijke foto stu­ren. Wij ver­rich­ten nadruk­ke­lijk geen taxa­ties. Voor het bepa­len van de gel­de­lijke waarde advi­se­ren wij con­tact te zoe­ken met een erkend anti­quair of vei­ling­huis. Daar­naast doen wij geen uit­spraak over ille­gaal ver­wor­ven bodemvondsten.

Privécollecties

Inte­resse voor arche­o­lo­gie is natuur­lijk niet enkel uit onze tijd. Gorin­chem kende ook in het ver­le­den gedre­ven ama­teur­ar­che­o­lo­gen die in hun vrije tijd bouw­plaat­sen af struin­den. De vond­sten wer­den meestal, keu­rig beschre­ven, opge­bor­gen in kist­jes en dozen. Helaas komen deze col­lec­ties later door omstan­dig­he­den op zol­der terecht of kun­nen nabe­staan­den de waarde van zo’n col­lec­tie niet goed inschat­ten. Vaak ein­digt de ver­za­me­ling daarom bij het huisvuil !

Het depot is uiter­aard geïn­te­res­seerd in der­ge­lijke par­ti­cu­liere ver­za­me­lin­gen. Wan­neer wij een col­lec­tie van u over­ne­men, bie­den wij de garan­tie dat deze voor de toe­komst bij­een blijft en dat de naam van de vin­der er altijd aan ver­bon­den zal blijven.