Vond­sten melden

Bijna ieder­een vindt wel eens iets bij­zon­ders bij het omspit­ten van de tuin, of tij­dens een wan­de­ling langs het strand. Ook gaan dui­zen­den men­sen regel­ma­tig met de metaal­de­tec­tor ‘recre­a­tief’ op zoek naar bij­zon­dere metaalvondsten. 

In beide geval­len spre­ken we dan van ’toe­vals­vond­sten’. Vond­sten die dus niet zijn gedaan tij­dens een opgra­ving. Moet je die vond­sten mel­den en zo ja, hoe werkt dat ?

De ene keer gaat daar­bij om losse vond­sten zon­der veel weten­schap­pe­lijke waarde, in andere geval­len ver­tel­len vond­sten een bij­zon­der ver­haal en kun­nen ze mis­schien bij­dra­gen aan de ken­nis van de lokale geschie­de­nis. Ook kan een vondst een belang­rijke aan­wij­zing geven over andere arche­o­lo­gi­sche res­ten in dat gebied. 

Het Bur­ger­lijk Wet­boek (Art. 5:13 BW) stelt dat de toe­vals­vondst (‘schat’) in gelijke delen toe­komt aan degene die hem ont­dekt, en aan de eige­naar van de onroe­rende of roe­rende zaak, waarin de vondst werd aan­ge­trof­fen. Een schat wordt door de wet gede­fi­ni­eerd als “een zaak van waarde, die zolang ver­bor­gen is geweest dat daar­door de recht­ma­tige eige­naar niet meer kan wor­den opge­spoord”.

PAN Portable Antiquities of the Netherlands (2019) Metaaldetectie in Nederland. Gedragscode en regels voor verantwoord gebruik van de metaaldetector in Nederland. Flipbook | PDF (6 MB)

Mag­neet­vis­sen

Mag­neet­vis­sen is net als het zoe­ken met een metaal­de­tec­tor een gewilde hobby, maar is niet zon­der meer toe­ge­staan. In elk geval niet als het om arche­o­lo­gi­sche vond­sten gaat. Mag­neet­vis­sen is name­lijk niet gele­ga­li­seerd. De uit­zon­de­ring op het opgra­vings­ver­bod voor zoe­ken en gra­ven met een metaal­de­tec­tor geldt alleen op het land en niet in het water (Besluit Erf­goed­wet). Arche­o­lo­gi­sche voor­wer­pen in het water mogen niet ver­plaatst of mee­ge­no­men wor­den, dus ook niet met een mag­neet uit het water gehaald. Zie ook de site van de Inspec­tie Over­heids­in­for­ma­tie en Erf­goed hierover.

Hoe mel­den

Een toe­vals­vondst moet vol­gens de Erf­goed­wet wor­den gemeld. Dit kan bij­voor­beeld bij het gemeen­te­lijke of pro­vin­ci­ale depot, of met behulp van het Vondstmel­dings­for­mu­lier op de web­site van de Rijks­dienst voor het Cul­tu­reel Erf­goed (RCE). Indien geen mel­ding is gedaan of onze­ker is aan wie de vondst toe­komt, kan de gemeente de vondst tus­sen­tijds in bewa­ring eisen, tot­dat vast­staat wie recht­heb­bende is. De vondst dient door de vin­der mini­maal 6 maan­den ter beschik­king gehou­den te wor­den voor weten­schap­pe­lijk onderzoek.

Zie voor meer infor­ma­tie over toe­vals­vond­sten de web­site van de Rijks­dienst voor het Cul­tu­reel Erf­goed (RCE).

Mel­den aan het depot

Wan­neer u iets heeft gevon­den waar­van u ver­moedt dat het van arche­o­lo­gi­sche bete­ke­nis is, hel­pen wij u graag ver­der. Om een vondst te kun­nen admi­ni­stre­ren heb­ben we de vol­gende gege­vens van u nodig :

• naam en con­tact­ge­ge­vens vinder ;
• omschrij­ving van de vondst ;
• adres­ge­ge­vens van de vind­plaats + ev. kaartje (gebruik Google Maps);
• datum waarop de vondst is gedaan ;
• vond­stom­stan­dig­he­den (bij­voor­beeld : stort, wei­land enz.);
• hoe gevon­den (bij­voor­beeld : metaal­de­tec­tor, graaf­werk, met het oog enz);
• waar bevindt de vondst zich momenteel ;
• een dui­de­lijke foto van het voorwerp.

Wan­neer u prijs stelt op pri­vacy, zul­len wij uw per­soon­lijke gege­vens ano­niem houden.

Mel­den bij PAN Por­ta­ble Anti­qui­ties of The Netherlands

Het doel van PAN is om oud­heid­kun­dige vond­sten in pri­vé­be­zit, met name metaal­vond­sten gevon­den met behulp van een metaal­de­tec­tor, te docu­men­te­ren en online te publi­ce­ren, en zo de infor­ma­tie over de vond­sten en hun vondstlo­ca­tie beschik­baar te maken voor weten­schap, erf­goed­on­der­zoek, musea en alle andere geïn­te­res­seer­den. De data­base is online te raad­ple­gen. Wilt u een vondst mel­den, instal­leer dan de PAN-app op uw tele­foon. PAN is ook te vin­den op Facebook.​

PAN-app downloaden U kunt de app eenvoudig downloaden met deze QR code. De meeste browsers en smartphones worden ondersteund. Voor iPhones geldt: versie iOS13 of hoger. Handleiding in PDF (2,1 MB)

Mun­ten NUMIS database

De data­base Numis­ma­tisch Infor­ma­tie Sys­teem (NUMIS) bevat meer dan 277.000 Neder­landse numis­ma­ti­sche vond­sten. Vrij­wel dage­lijks voegt De Neder­land­sche Bank (DNB) nieuwe vond­sten toe. Een deel van de NUMIS-data­base is online te raadplegen.

Archis­mel­din­gen

Archis (Arche­o­lo­gisch Infor­ma­tie­sys­teem) is een data­bank met gege­vens over alle arche­o­lo­gi­sche vind­plaat­sen en ter­rei­nen vanaf de Pre­his­to­rie tot de Nieuwe Tijd in Neder­land. De data­bank is vooral gericht op arche­o­lo­gi­sche pro­fes­si­o­nals en wordt onder­hou­den door de Rijks­dienst voor het Cul­tu­reel Erf­goed (RCE).

Deter­mi­na­tie vondsten

Wilt u door door ons een vondst laten deter­mi­ne­ren dan kunt u een bericht met een dui­de­lijke foto stu­ren. Wij ver­rich­ten nadruk­ke­lijk geen taxa­ties. Voor het bepa­len van de gel­de­lijke waarde advi­se­ren wij con­tact te zoe­ken met een erkend anti­quair of vei­ling­huis. Daar­naast doen wij geen uit­spraak over ille­gaal ver­wor­ven bodemvondsten.

Pri­vé­col­lec­ties

Inte­resse voor arche­o­lo­gie is natuur­lijk niet enkel uit onze tijd. Gorin­chem kende ook in het ver­le­den gedre­ven ama­teur­ar­che­o­lo­gen die in hun vrije tijd bouw­plaat­sen af struin­den. De vond­sten wer­den meestal, keu­rig beschre­ven, opge­bor­gen in kist­jes en dozen. Helaas komen deze col­lec­ties later door omstan­dig­he­den op zol­der terecht of kun­nen nabe­staan­den de waarde van zo’n col­lec­tie niet goed inschat­ten. Vaak ein­digt de ver­za­me­ling daarom bij het huisvuil !

Het depot is uiter­aard geïn­te­res­seerd in der­ge­lijke par­ti­cu­liere ver­za­me­lin­gen. Wan­neer wij een col­lec­tie van u over­ne­men, bie­den wij de garan­tie dat deze voor de toe­komst bij­een blijft en dat de naam van de vin­der er altijd aan ver­bon­den zal blijven.