Onderzoek
In het kader van de nieuwยญbouwยญplanยญnen van de gemeente Gorinยญchem heeft RAAP Archeยญoยญloยญgie in 2000 in het planยญgeยญbied Laag Dalem, geleยญgen tusยญsen Gorinยญchem en Dalem een boorยญonยญderยญzoek uitยญgeยญvoerd.
Hoeยญwel de verยญwachยญting was dat de pleisยญtocene afzetยญtinยญgen voor dit onderยญzoek op een te grote diepte bevonยญden, werd tijยญdens het karยญteยญrend boorยญonยญderยญzoek in het cenยญtrale deel van het planยญgeยญbied toch een rivierยญduin (donk) aanยญgeยญtrofยญfen. De โDalemse Donkโ was voorยญafยญgaande aan dit onderยญzoek onbeยญkend. Opvalยญlend is dat de top van de donk aan de opperยญvlakte ligt. Dat de zanยญdige forยญmaยญtie tijยญdens geoยญloยญgiยญsche en bodemยญkunยญdige karยญteยญrinยญgen niet werd opgeยญmerkt, was mogeยญlijk te wijยญten aan een gedeelยญteยญlijke afdekยญking met overยญslagยญafยญzetยญtinยญgen. Een deel van de top van de donk is opgeยญnoยญmen in de kleiยญige bouwยญvoor. Waarยญschijnยญlijk is de donk met een laag klei overยญdekt geweest.
![Impressietekening door Kelvin Wilson Impressie van het leven op een donk in de prehistorie, illustratie Kelvin Wilson](https://www.archeologiegorinchem.com/wp-content/uploads/2020/10/KELVIN-WILSON-Donk-900x629.jpg)
Impresยญsie van het leven op een preยญhisยญtoยญriยญsche donk door Kelยญvin Wilson
Door het verยญlaยญgen van de grondยญwaยญterยญspieยญgel is het gebied rondom de donk ingeยญklonยญken, waarยญdoor deze tegenยญwoorยญdig als een verยญhoยญging in het huiยญdige landยญschap zichtยญbaar is. Tijยญdens de opperยญvlakยญteยญkarยญteยญring werd op de donkยญtop een conยญcenยญtraยญtie preยญhisยญtoยญrisch aarยญdeยญwerk en vuurยญsteยญnen arteยญfacยญten aanยญgeยญtrofยญfen. De omvang van de opperยญvlaktยญeconยญcenยญtraยญtie is ca. 75 bij 35 m.
Vroeg Neolithicum
De samenยญstelยญling van het mateยญriยญaal duidt op de aanยญweยญzigยญheid van een nederยญzetยญtingsยญterยญrein uit het Vroeg Neoยญliยญthiยญcum. Tijยญdens het waarยญdeยญrend boorยญonยญderยญzoek zijn op de flanยญken van de donk afvalยญlaยญgen uit zes verยญschilยญlende periยญoยญden aanยญgeยญtrofยญfen. Deze afvalยญlaยญgen strekยญken zich tot 20 m vanaf de donk in het omligยญgende veen of klei uit. De afvalยญlaยญgen werยญden op verยญschilยญlende niveaus aanยญgeยญtrofยญfen. Op grond van de aanยญhechยญtingsยญhoogte van de afvalยญlaยญgen met de donk zijn die gedaยญteerd. De dateยญring van de lagen variยญeert van 2200 tot 4150 voor Chr. De afvalยญlaยญgen werยญden zowel in de rondom de donk aanยญweยญzige kleiยญlaยญgen als in het veen aangetroffen.
Publicaties
![]() |
Broeken, A. (2006) Gorcumse bodemschatten. Archeologische speurtocht naar de geschiedenis van de Arkelstad, Gorcumse Monumentenreeks 15, Gorinchem, p. 62-69. Flipbook | PDF (3MB) |
![]() |
Jansen, B. & D.H. de Jager (2000) Plangebied Laag-Dalem gemeente Gorinchem. Een aanvullende Archeologische Inventarisatie (AAI), RAAP-rapport 603, Amsterdam. Flipbook | PDF (3,72 MB) |
![]() |
Jansen, B. (2001) Gorinchem, Laag Dalem, in: Archeologische Kroniek Zuid-Holland over 2000, Regionaal-historisch tijdschrift Holland 33, p. 84. Flipbook | PDF (2 MB) |
![]() |
Koorevaar, T. (2000) Dalemse donk ontdekt, in : Grondig Bekeken, 15 nr. 3, p. 21. Flipbook | PDF (2 MB) |
![]() |
Koorevaar, T. (2000) Vindplaats Gorinchem wordt toch nog opgegraven, in : Oud-Gorcum Varia 17 nr. 46, p. 65. Flipbook | PDF (12 MB) |
![]() |
Mispelaar, A. van, C. Nyst & M. van Loon red. (2006) De rol van Cultuurhistorie in Stedelijke Projecten, Amsterdam, p. 20-22. Flipbook |PDF (4,48 MB) |
![]() |
Smit, B.I. & J.W. de Kort (2001) Plangebied Laag-Dalem, gemeente Gorinchem, archeologisch onderzoek t.b.v. inrichtingsadvies Dalemse Donk, RAAP-rapport 749, Amsterdam. Flipbook | PDF (3,79 MB) |
![]() |
Raemaekers, D.C.M. (2002) Plangebied Laag Dalem, gemeente Gorinchem. Effectbepaling van gronddeformatie op de archeologische vindplaats "Dalemse Donk", RAAP-rapport 783, Amsterdam. Flipbook | PDF (69,67 MB) |
![]() |
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, RCE (2023) Archeologisch Rijksmonument Paspoort 531041 (Dalem Donk), Amersfoort. PDF (4 MB) |
Media
Dalem Donk bewaart schat
Dalem donk ligt rond archeologische vindplaats
Dalemse donk een topper voor archeologen
Ondergrondse sporen van Steentijd-bewoners bewaard
Onzichtbare sporen van de Dalemse donk zijn waardevol
Metadata
Archisnummer(s): | OM: 3114, 3433, zie ook OM: 33767 (rapport onbekend) onderzoeksnummer: 327 monumentnummer: 15562 |
Topografische Kaart: | 38G |
Coรถrdinaten: | 128.303/426.808 |
Toponiem: | Plangebied Laag Dalem |
Plaats: | Gorinchem |
Gemeente: | Gorinchem |
Provincie: | Zuid-Holland |
Type onderzoek: | Aanvullende Archeologische Inventarisatie (AAI) |
Uitvoerder: | RAAP, Regio West |
Projectleider: | Drs. B. Jansen |
Opdrachtgever: | Gemeente Gorinchem en Tauw Nederland |
Bevoegd gezag: | Gemeente Gorinchem |
Aanvang onderzoek: | januari 2000 |
Vondsten & documentatie: | Gemeentelijk depot voor archeologie Gorinchem |
DANS: | https://doi.org/10.17026/dans-x3t-x3zq |