Beschrijving
KnikÂkers, gevonÂden in de beerÂput van het Huis PafÂfenÂrode tijÂdens de opgraÂvinÂgen op het KazerÂneÂplein, voorÂafÂgaand op de bouw van de parÂkeerÂgaÂrage (1997).
Uit de 17e eeuw zijn zes variÂanÂten van het knikÂkerÂspel bekend : bagÂorra, negenÂkuiÂlen, notenÂschieÂten, potje knikÂkeÂren, stuiÂken en schreefje schieÂten. HierÂbij wierp de speÂler vanaf de aanÂvangsÂlijn, de meet, een knikÂker naar een lijn die ca. 3 meter van de meet af is getrokÂken, de schreef. Degene wiens knikÂker over of naast de schreef ging, was af.
Huis Paffenrode
VoorÂafÂgaand aan de bouw van een parÂkeerÂgaÂrage op het KazerÂneÂplein is in 1997 een archeÂoÂloÂgisch onderÂzoek uitÂgeÂvoerd. TijÂdens de opgraÂving ontÂdekÂten de onderÂzoeÂkers resÂten van de 16de-eeuwse woning van de drosÂsaard van GorinÂchem en het Land van Arkel. De woning stond bekend als het Huis PafÂfenÂrode, genoemd naar de meest bekende bewoÂner : Jacob van PafÂfenÂrode (± 1591 – 1652). Hij was gehuwd met WilÂhelÂmina van Arkel (± 1590 – 1628). Het gezin had drie kinÂdeÂren : Joan (1618−1673), Rudolf (1620−1673) en Anna (1625−1656).
Jacob van PafÂfenÂrode, WilÂhelÂmina van Arkel en hun dochÂter Anna op ca. 4‑jarige leeftijd.
MiliÂtair Joan van PafÂfenÂrode, was vooral bekend als toneelÂdichÂter en bleef na de dood van zijn vader het huis bewoÂnen (tot vóór 1682). Daarna woonde hier tot omstreeks 1686 LodeÂwijk HuyÂgens van ZuyÂliÂchem, zoon van de bekende dichÂter ConÂstanÂtijn HuyÂgens. In 1672 benoemde stadÂhouÂder WilÂlem III van Oranje hem tot drosÂsaard van GorinÂchem. In deze funcÂtie maakte HuyÂgens zich niet geliefd bij de bevolÂking door hogere belasÂtinÂgen te eisen. Hij werd aanÂgeÂklaagd wegens corÂrupÂtie en verÂvolÂgens uit zijn funcÂtie gezet. LodeÂwijk HuyÂgens trouwde in 1674 met Jacoba Teding van BerkÂhout. Zij kreÂgen acht kinÂdeÂren, van wie er vijf al zeer jong overleden.
Details
Omschrijving: | Knikkers |
Materiaal: | Steengoed, zoutglazuur |
Productie: | Hessen, Großalmerode |
Datering: | ca. 1650- ca. 1725 |
Afmetingen: | 11-12-12,5-13-13,5-14,5-16 en 18 mm (diameter) |
Vindplaats: | Gorinchem, Kazerneplein (1997) |
Inventarisnummer: | KP97V802 |
Permalink: | https://www.archeologiegorinchem.com/100-vondsten/knikkers/ |
Vragen? | Ziet u een fout? Of heeft u aanvullende informatie over deze vondst? Laat het ons weten! |
Vindplaats
Administratieve gegevens |
|
---|---|
Archisnummer(s): | Zaakidentificatie: 2020660100 Onderzoekmelding: 1626 |
Topografische Kaart: | 38G |
Coördinaten: | 126.280/426.860 (centrum) |
Toponiem: | Kazerneplein |
Plaats: | Gorinchem |
Gemeente: | Gorinchem |
Provincie: | Zuid-Holland |
Type onderzoek: | Archeologische opgraving |
Uitvoerder: | P.M. Floore, Rotterdam |
Projectleider: | P.M. Floore, Rotterdam |
Opdrachtgever: | Gemeente Gorinchem |
Bevoegd gezag: | Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek |
Aanvang onderzoek: | 11 augustus-5 september 1997 |
Vondsten & documentatie: | Gemeentelijk depot voor archeologie Gorinchem |
DANS: | - |
Documentatie
Broeken, A. (2006) Drossaard jonker Jacob van Paffenrode en zijn huis op het Kazerneplein, in: Gorcumse bodemschatten. Archeologische speurtocht naar de geschiedenis van de Arkelstad, Gorcumse Monumentenreeks 5, Gorinchem, p. 32-39. Flipbook | PDF (3 MB) |
|
Busch, A.J. & C.S. Oldenburger-Ebbers (1990) Lusthoven in Gorinchem, Historische Reeks Oud-Gorcum 3, Gorinchem, p. 3-8. Flipbook | PDF (9 MB) |
|
Floore, P.M. (1998) Opgraving Huis van Paffenrode, Kazerneplein, Gorinchem 1997, Rotterdam. Flipbook | PDF (6,10 MB) |
|
Hoogendijk, T. (2018) Rijk gevulde beerputten op het Kazerneplein en aan de Nieuwstad, in: F. Cerutti, R. Mulder, B. Stamkot & A. de Vries (red.), Tien eeuwen Gorinchem. Geschiedenis van een Hollandse stad, Utrecht, p. 240-241. WorldCat |
|
Liebetrau, S. (2023) Marbles: the enigmatic all-rounders among stonewares. EAA conference 2023 Belfast/online. Session 279. Flipbook | PDF (893 kB) |
|
Willemsen, A. (1998) Kinder delijt. Middeleeuws speelgoed in de Nederlanden, Nijmeegse Kunsthistorische Studies 6, Nijmegen, p. WorldCat |
Materiaal: | Aardewerk |
Periode: | Nieuwe tijd B:1650-1850 nC |
Toepassing: | Spel, vermaak |
Vindplaats: | Kazerneplein (1997) |
Vondstnummer: | KP97V802 |