Knipsteeg 13 – 15 april 2019
Maandag 13 mei start archeologisch onderzoeksbureau De Steekproef een verkennend onderzoek aan de Knipsteeg. Het onderzoek was oorspronkelijk een week eerder gepland. Op basis van de conclusies in het verslag van het bureauonderzoek (2015) en de resultaten van de opgraving naar het Hof van Arkel en de Grote School (2002) aan de Krijtstraat is de archeologische verwachting voor dit perceel zeer hoog.
Grote School
De opgraving die in 2002 is uitgevoerd op de huidige plek van het voormalige warenhuis V&D bracht resten van het Hof van Arkel aan het licht. Bij ditzelfde onderzoek werd ook een deel van de Grote School teruggevonden, die in elk geval vanaf 1435 op deze plek heeft gestaan. De Knipsteeg heette in die tijd dan ook de “Scoelsteghe”. De grote school vormde het vervolg op de “Kleine School”, die kinderen konden bezoeken tot ze een jaar of zeven of acht oud waren. Rond 1600 werd de Grote School verheven tot Latijnse School, vergelijkbaar met een gymnasium, waar de leerlingen werden voorbereid op een opleiding aan een universiteit. Men kreeg onder meer vakken in het Latijn.
Het gebouwencomplex van de school strekt zich uit richting het noorden. Met een dikke rode lijn is de zuidelijke grens van de onderzoekslocatie aangegeven
Tijdens de opgraving werd tussen de funderingsresten van een gedeelte van het schoolgebouw een beerput ontdekt, waarin onder andere vele objecten werden gevonden die in verband konden worden gebracht met de functie van het gebouw. Zo werd er bijvoorbeeld een houten deel van een boekband gevonden. Maar ook schrijfstiften (styli), griffels, krijtjes en een plak waarmee ongehoorzame kinderen werden gestraft.
Ook vonden de archeologen een grote hoeveelheid speelgoed, waaronder tollen, ballen, bikkels, dobbelstenen, en knikkers. Deze belangrijke vondst geeft een interessant inkijkje in het dagelijkse leven op de Gorcumse school in de 16e eeuw. De noordzijde van het perceel waarop het schoolgebouw stond, bevindt zich vermoedelijk ter hoogte van de percelen langs de Knipsteeg.
Knipsteeg, hoek Struisvogelstraat
Naamswijzigingen
De Knipsteeg is in de afgelopen eeuwen meerdere malen van naam veranderd. In 1435 werd de steeg de “Scoelsteghe” genoemd, tussen 1544 en 1643 de “Aert Helvensteech” of “Bierstekerssteeg”. De term biersteker kan betrekking hebben op iemand die bier van verschillende herkomst en sterkte mengt, een bierverkoper of ‑tapper. Mogelijk al vanaf 1629, maar in elk geval in 1719, heet de steeg “Heer Henrichsteegh”. Tussen 1699 en 1789 verandert de naam naar “Jacob Robbesteeg”, daarna, tussen 1736 en 1809, is de steeg bekend komen te staan onder de huidige naam, de Knipsteeg. De steeg is dan vernoemd naar “De Knip”, een huis met erf en kolfbaan. Het is waarschijnlijk dat het huidige pand op de hoek van de Knipsteeg en Struisvogelstraat – tot voor nog niet zo lang geleden “Huys van Breughel” en daarvoor “De Speelwagen” – in deze periode reeds de functie van café heeft gekregen.
Middeleeuwse gracht met nog verrassend veel water
De afgelopen drie weken werd een opgraving uitgevoerd in de Knipsteeg te Gorinchem. Op basis …