17 December 2020 was het vijftig jaar geleden dat op initiatief van Claas van Kuilenburg in Gorinchem een afdeling van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis (NJBG) werd opgericht. De NJBG was (en is nog steeds) een landelijke vereniging voor jongeren vanaf 12 jaar met belangstelling voor geschiedenis.
Populair waren vooral de jaarlijkse opgravingskampen waar de leden onder leiding van professionele archeologen meehielpen bij archeologisch onderzoek.
NJBG-leden in het hart van de stadssanering (1971)
De jonge Gorcumse afdeling kreeg in 1971 een eigen clubgebouw: 't Pesthuys (Bagijnenwalstraat 22), waarin de leden wekelijks bijeenkwamen. Het afdelingsbestuur stelde zich in de jaren '70 kritisch op tegen de gevolgen van de stadssanering. De binnenstad stond bloot aan kaalslag en veel gebouwen die we tegenwoordig zo graag in het stadsbeeld terug zouden zien verdwenen onder de slopershamer. Alle gmeentelijke bestemmingsplannen werden dan ook met argusogen gevolgd. Het besef voor monumentenbehoud groeide. Mede door inzet vanuit de NJBG werd in 1976 de Stichting Stadsherstel Gorinchem (SSG) opgericht. Twee jaar later startte de Stichting Merewade met een publicatiereeks over onderwerpen uit de geschiedenis van Gorinchem. Ook het eerste archeologisch onderzoek aan de Langendijk (1973) was op initiatief van de NJBG. In het begin van de negentiger jaren bloedde de afdeling langzaam dood, maar voor veel leden bood het lidmaatschap een richtinggevende stap in hun studie en werkzame leven.
Ruurd van Donkelaar en Henk Hovenkamp op zoek naar stenen van het kasteel van de Arkels.
Reünie
Nadat de COVID-maatregelen niet langer een beletsel vormden voor een bijeenkomst, kwam vrijdagmiddag 24 september een vijftiental oud-leden naar Gorinchem om gezamenlijk herinneringen op te halen. De reünisten werden door Aron de Vries en Esther Franken hartelijk ontvangen in de tentoonstellingsruimte van het Regionaal Archief waar voor deze gelegenheid ook foto's uit de geschiedenis van de NJBG Gorinchem te zien waren. Aansluitend nam Esther Franken de groep mee naar het nieuwe professioneel ingerichte depot van het Gorcums Museum.
Ontvangst in het Regionaal Archief en het nieuwe depot van het Gorcums Museum.
's Middags werd het programma voortgezet in het museum. Ceremoniemeester Claas van Kuilenburg trakteerde zijn toehoorders op een aansprekende terugblik op de jaren '70. Enkele oud-leden overhandigden aan de vertegenwoordigers van het museum, regionaal archief en het archeologisch depot enkele fysieke herinneringen uit hun persoonlijke collecties. Zo ontving het depot van Bert Stamkot een legerschop en meetlint gebruikt bij de eerste archeologische verkenningen. Ook werden door Wim Voogt een 17de-eeuwse wandtegel en door Henk Hovenkamp een pijpaarden afdruk uit een 16de-eeuwse mal voor de productie van heiligenbeelden geschonken. De middag werd afgesloten met een gezamenlijk etentje.
Natuurlijk was er ook even tijd voor een groepsfoto bij de fontein.
Speciale editie Scriptum Caspingium
Zoals elke lokale NJBG afdeling had ook Gorinchem vanaf 1971 tot in 1978 een eigen blad: ‘Scriptum Caspingium’, genoemd naar de Romeinse nederzetting Caspingium op de Peutingerkaart. Naast de inbreng van eigen leden werden hierin ook artikelen door Gorcumse en zelfs enkele landelijk bekende historici gepubliceerd. Ter gelegenheid van de reünie werd een speciale editie uitgebracht.
 |
Astrid Lorjé-de Haan et al. (2021) Scriptum Caspingium. Een speciale editie. Verschenen ter gelegenheid van de reünie van oud-leden en betrokkenen van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis (NJBG), Gorinchem, 24 september 2021. Flipbook | PDF (7 MB) |
Lees ook
 Tot op de bodem: 50 Jaar NJBG Gorinchem en omstrekenHet was in de zomer van 1970, dat Claas van Kuilenburg zijn HAVO-4 klasgenoten Rolf van Acquoy, Bert Stamkot en Wim Voogt, zijn plannen vertelde in Gorinchem een lokale afdeling van de Nederlandse J... |