GORINCHEM – Het is maar een paar centimeter lang, gemaakt van messing en beschilderd met rode figuurtjes die nog het meest aan Franse lelies doen denken. Archeoloog Martin Veen van de Werkgroep Archeologie van de gemeente Gorinchem houdt het kokertje voorzichtig tussen duim en wijsvinger.
Het kleinood lag onder een negentiende eeuwse tegel, die werd aangetroffen tijdens de zoektocht naar het Hof van Arkel. Bewust verstopt, zeer waarschijnlijk tijdens een verbouwing van een woning. “Het is bekend dat mensen soms tijdens de bouw een persoonlijke boodschap in hun nieuwe huis verstopten. Het kokertje dat we hebben gevonden, is daar zelfs speciaal voor bedoeld”, zegt Veen. “De vraag is alleen wat die Gorcumer heeft bezield.”
Een antwoord op die vraag ligt wellicht in het verschiet. Want de motieven van de 19e eeuwse stadsbewoner staan op schrift. Toen het kokertje na de vondst Werd opengemaakt, viel er een piepklein stukje papier uit. Na het schrijven keurig opgerold en in het buisje geschoven. De tand des tijds knabbelde echter aan het papier, waardoor het een ineengefrommeld rolletje werd. “Het is nu te nat om open te vouwen, dan scheurt het papier geheid”, zegt Veen.
Dan maar wachten totdat het is gedroogd ? “Als we er dan aan gaan zitten frommelen, zou het best wel eens gewoon kunnen verpulveren in onze vingers. Née, dat wordt ervan afblijven. Het gaat naar een papier restaurator. We hopen dat die het kan conserveren.”
Wat zou de Gorcumer hebben opgeschreven ? “Daar is iedereen hier nieuwsgierig naar”, zegt Veen. De professionals en de vrijwilligers hebben het er al uitgebreid over gehad. Een persoonlijke boodschap, vraag de mensen er een te schrijven en ze zijn allemaal verschillend. Historisch gezien is het kokertje niet heel bijzonder, maar juist dat briefje, die stem uit het verleden, maakt het tot een leuk mysterie.”
De meeste vondsten in de opgraving aan de Krijtstraat vormen geen mysterie. Vrijwel alles wat uit de aarde tevoorschijn komt, kan worden benoemd. Tijdens de speurtocht naar de historische stadswoning uit de veertiende eeuw, werden diverse beerputten aangetroffen. Hierin verdween behalve etensresten ook gebroken serviesgoed. Bakken vol scherven zijn inmiddels afgevoerd om later te worden gerestaureerd.
“Daar zitten trouwens ook bijzondere dingetjes tussen. Zo hebben we stukjes veertiende eeuws glas aangetroffen. Glas was in die tijd erg duur en echt een luxe product dat alleen betaalbaar was voor de rijken. En we hebben een stuk van een aparte kruik gevonden, eentje met allemaal kleine gezichtjes op de hals. Zoiets hebben we in Gorinchem nog niet eerder aangetroffen. Nu hopen we alleen de rest ook nog boven te halen, want zeer waarschijnlijk is deze kruik tijdens de graafwerkzaamheden per ongeluk gesneuveld.”
Anja Broeken
6 september 2002
De Dordtenaar