GORINCHEM – Bij de renovatie van vier panden aan de Varkenmarkt in Gorinchem is de begraafplaats van een voormalig franciscanen- of minderbroederklooster blootgelegd. Eind vorige week werden de eerste kisten met skeletten gevonden en sindsdien zijn er 31 graven geruimd.
Onderzoek begraafplaats minderbroeder klooster aan de Varkenmarkt
De beenderen zijn tijdelijk opgeslagen en worden mogelijk later nog door een expert onderzocht. Daarna worden ze waarschijnlijk begraven in een knekelput op een kerkhof.
De kisten zijn naast elkaar aangetroffen op een oppervlakte van zo’n tien bij dertig meter. Omdat het hele terrein in en achter de panden is onderzocht, worden er naar verwachting verder geen stoffelijke resten meer gevonden.
Wel bestaat het vermoeden dat gebouwen in de omgeving en de bestrating van de Varkenmarkt zelf nog delen van het kerkhof bedekken. Martin Veen van de Werkgroep Archeologie zegt dat daarvoor aanwijzingen bestaan. „In de oorlog is er op het plein een soort schuilkelder gebouwd. Het is bekend dat kinderen in die tijd met beenderen rondliepen.”
Bouwvakkers stuitten vorige week op de kisten met beenderen tijdens het heien van palen voor de verbouwing van vier panden tot brasserie en bovenwoningen. Op dat moment waren al heipalen dwars door een paar kisten heen gegaan. De opdrachtgever, de Stichting Stadsherstel Gorinchem (SSG), schakelde direct de archeologen in die vijftig meter verderop op de Blijenhoek met opgravingen bezig zijn.
Een voor één zijn begin deze week de kisten geruimd. Sommigen stonden vol met water. De vondst heeft geen grote archeologische waarde, omdat er naast de eenvoudige houten kisten en de beenderen geen materiaal is gevonden, zelfs geen kledingresten.
Goed te eten
“Wel kunnen we uit de beenderen afleiden dat de monniken het niet slecht hadden. De aftandse staat ‑een aanwijzing dat ze oud werden- en de lengte van sommige skeletten ‑tot wel 1,80 meter- duiden erop dat ze goed te eten hadden”, zegt Pieter Floore, archeoloog van het Amsterdamse Instituut voor Pre- en Protohistorie.
Volgens stadsarchivaris A.J. Busch stamt het kerkhof van voor 1572. In dat jaar werd. het klooster van de franciscanen (ook bekend als minderbroeders) gesloten, op last van de protestantse Geuzen die de stad hadden ingenomen. Daarna hebben er geen begrafenissen meer plaatsgevonden. Zeven jaar later werd het gebouw gesloopt.
Het klooster bood volgens Busch onderdak aan een aantal van de 19 paters en priesters die op 9 juli 1572 werden opgehangen en bekend zijn geworden als de Martelaren van Gorcum.
De Dordtenaar
2 mei 1996