GORINCHEM – De Kwekelstraat in Gorinchem is al ruim een week een speeltuin voor Pieter Floore en Martin Veen van de gemeentelijke werkgroep archeologie. Met de hulp van enkele vrijwilligers zijn zij dagelijks aan het zoeken naar de fundamenten van een vroegere synagoge.
Opgraving synagoge Kwekelstraat
Het opgraafwerk, dat nog duurt tot aanstaande zaterdag is, volgens Floore geen onverdeeld succes. “Naast muurresten, kelders en een watergang hebben we ook serviesgoed gevonden. Het gaat dan om serviesgoed uit de negentiende eeuw die door de vroegere Joodse gemeenschap is gebruikt. Deze spullen hebben een grote wetenschappelijke waarde. Zelf ben ik ook blij met deze vondsten want ik interesseer me in hevige mate voor het jodendom.” De synagoge in de Kwekelstraat, gevestigd op de plek waar nu een parkeerterrein ligt, werd gebouwd in 1843. Tot het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in 1939 had Gorinchem een bloeiende Joodse gemeenschap, Floore : “Met de deportatie van Joden naar Duitsland is daar een einde aangekomen. Na 1945 is de synagoge in onbruik geraakt, waarna is besloten om het gebouw te slopen. Dat gebeurde in 1958, een tijd waarin zoiets makkelijker kon gebeuren. Ook al omdat men liever niet meer aan de verschrikkelijke gevolgen van de Holocaust terug wilde denken.”
Lezing
Overigens geeft historicus Bert Stamkot dinsdag 29 februari een lezing in de openbare bibliotheek van Gorinchem. Dit doet hij namens de Sliedrechtse Stichting Dijksynagoge. De lezing, getiteld ‘Gorcum en de synagoge’, gaat over de geschiedenis van ‘Joods Gorcum’ na 1787. Hij behandelt enkele historische ijkmomenten zoals de start van de Joodse gemeente in 1787, de bouw van de eerste Gorcumse synagoge in 1817, de opening van, een nieuwe synagoge in 1842, het honderdjarig jubileum in 1942 en de opheffing van de gemeente in 1946. Voorafgaande houdt Ab Groothedde een verhaal over de stichting Dijksynagoge die zich inspant voor het behoud van dijksynagoge op de grens van Sliedrecht met Hardinxveld-Giessendam. De lezing begint om 20 uur. Toegangsprijs : Fl. 7,50,-. Donateurs van de stichting mogen voor vijf gulden naar binnen. Overigens is voor mensen die nog meer over de stichting willen weten vanaf donderdag een expositie te zien in het Hardinxveldse museum ‘De Koperen Knop’.
Gorcumse Courant
23 februari 2000