GORINCHEM – De archeologen op de bouwlocatie van V&D aan de Gorcumse Krijtstraat hebben deze week een veertiende eeuws moordwapen gevonden. Of iemand daadwerkelijk ermee is omgebracht, is niet meer te achterhalen. Maar dat de 27 centimeter lange dolk wel met dat doel werd gesmeed, staat buiten kijf.
Vrijwilliger Wim Becks, die via zijn contacten met het onderzoek- en adviesbureau BAAC op de opgravingslocatie in Gorinchem terecht kwam, ontdekte het steekwapen met zijn metaaldetector. De dolk stond recht overeind in de grond, alsof iemand het ding met kracht de bodem had ingedreven gelijk het zwaard Excalibur. In tegenstelling tot het mythologische zwaard liet de dolk zich gemakkelijk verwijderen. Het schoonmaken ervan levert vooralsnog meer problemen op. Amateurarcheoloog Martin Veen van de Archeologische Werkgroep van de gemeente Gorinchem heeft de vondst in een bak met soda gelegd. “Gewoon soda, met daarbij een stukje zink, zodat er een chemische reactie op gang komt, die de dolk reinigt. Nog voordat we met de conservatie zijn begonnen, was al wel duidelijk dat het een bijzonder exemplaar is.
In eerste instantie vermoedde Veen dat de Gorcumse dolk vergelijkbaar is met een exemplaar dat begin jaren negentig in Leiden werd aangetroffen. Navraag leert echter dat dit veertiende eeuwse steekwapen is voorzien van koperbeslag, terwijl de Gorcumse vondst mogelijk van zilver is. “Helemaal zeker zijn we er nog niet van, maar op het oog lijkt de stootplaat – het deel dat je hand afschermt van het lemmet – verzilverd. Als dit inderdaad zo is, gaat het om een duur exemplaar waar niet zo maar iedereen mee rondliep.”
Mocht de dolk niet verzilverd blijken, dan kunnen de archeologen en vrijwilligers desondanks stellen dat ze aan de Krijtstraat het oudste Gorcums zilver uit de grond hebben gehaald. Tijdens de graafwerkzaamheden werd namelijk een kleine, zilveren ring gevonden die in de vijftiende eeuw is vervaardigd. Opwinding ontstond deze week ook rond een ietwat macabere vondst : het skelet van een compleet varken met drie poten. Of het beest door een speling van de natuur eenvoudigweg geen vierde pootje had, of dat het tijdens de graafwerkzaamheden verloren is gegaan, is niet duidelijk. “Uiteindelijk bleek het skelet toch niet zo gaaf als we in eerste instantie veronderstelden”, zegt Veen. “Nadat we de botten hadden schoon gesponsd, bleek het varken een deel van zijn schedel te missen en ontbraken ook de nodige botten. Geen historische ramp, maar het was grappig geweest als het beest inderdaad compleet was geweest”, zegt Veen. Hij is gelukkiger met de veertiende eeuwse grijze voorraadpot. “Deze is vrijwel gaaf uit de grond gekomen. En zulke vondsten doe je niet vaak.”
Mogelijk zijn de eerste vondsten in de loop van de volgende week in het Gorcums Museum te zien. De Archeologische Werkgroep werkt aan de inrichting van een kleine tentoonstelling.
Anja Broeken
De Dordtenaar
14 september 2002