Onderzoek

BrugÂgeÂwelÂven, gefoÂtoÂgraÂfeerd richÂting het westen.
TijÂdens enkeÂle waarÂneÂminÂgen in de Burgstraat te GorinÂchem op 16, 19 en 29 april 1999 zijn door PieÂter FlooÂre en MarÂtin Veen, in het kader van een rioolsaÂneÂring, de resÂtanÂten gedoÂcuÂmenÂteerd van twee bakÂsteÂnen constructies.
De eerÂste betrof een vasÂte brug die vanÂaf het LaanÂtje over het voorÂmaÂliÂge HavenÂtje (nu VisÂsersÂdijk) naar de oosÂteÂlijÂke uitÂleg van de stad was gelegd. De conÂstrucÂtie bestond uit drie gewelÂven waar de meest wesÂteÂlijÂke, nabij het LaanÂtje, nog intact was. Deze boog bezat mogeÂlijk een oorÂgat. De twee andeÂre waren deels wegÂgeÂbroÂken voor de aanÂleg van een oud riool (mogeÂlijk uit 1869). De meest oosÂteÂlijÂke boogÂconÂstrucÂtie had een overÂspanÂning van tenÂminÂste 6 meter. MogeÂlijk zijn er ook nog brugÂresÂtanÂten in de onderÂgrond aanÂweÂzig op de kruiÂsing met de VisÂsersÂdijk en verÂder in oosÂteÂlijÂke richÂting. Op grond van hisÂtoÂriÂsche gegeÂvens en carÂtoÂgraÂfie kan de gebruiksÂpeÂriÂoÂde van deze brug gedaÂteerd worÂden tusÂsen 1596 en 1873.
Donkere Heul
De tweeÂde conÂstrucÂtie bestond uit twee gewelÂven, heuÂlen, van de zogeÂheÂten ‘DonÂkeÂre Heul’ die ongeÂveer 20 meter ten oosÂten van de kruiÂsing met de KeiÂzerÂstraat het water van de KalkÂhaÂven doorÂvoerÂde naar een kleiÂne gracht ten noorÂden van de Burgstraat. De heul was een cirÂca 60 meter lanÂge overÂkluiÂzing onder de VisÂsersÂmarkt en de Burgstraat die ruimÂte gaf aan een 40 x 50 meter groot plein met aan de noordÂzijÂde een aanÂeenÂgeÂsloÂten rij met huiÂzen en ten zuiÂden van de Burgstraat plaats bood aan een visÂmarktÂhal. Van deze oudÂtijds genoemÂde ‘DonÂkeÂre Heul’ zijn twee overÂwelÂvinÂgen gedoÂcuÂmenÂteerd die een doorÂsneÂde hadÂden van 4,6 meter. In de negenÂtienÂde eeuw zijn deze twee heuÂlen dichtÂgeÂgooid met zand. Een voorÂmaÂlig manÂgat aan de bovenÂkant was dichtÂgeÂzet met een vierÂkanÂte natuurÂsteÂnen plaat. De heul bevindt zich ongeÂveer op de plek waar tot het einÂde van de 16de eeuw de brug voor de oude BurgÂpoort lag. Nadat de oude BurgÂpoort zijn funcÂtie verÂloor is de brug verÂvanÂgen door een heul met een uitÂzonÂderÂlijk lengÂte van 60 meter. De dateÂring van de heul is einÂde 16de eeuw. Zowel de brug als de heul bevonÂden zich op slechts 50 cm onder het huiÂdiÂge straatÂniÂveau. De gewelÂven de brug en de heul zijn over de breedÂte van de nieuÂwe rioolÂsleuf (ca. 1,5 meter) en tot op een diepÂte van 2,5 meter onder het huiÂdiÂge straatÂniÂveau verÂwijÂderd, aan weersÂzijÂden van de rioolÂsleuf zijn de bakÂsteÂnen conÂstrucÂties nog steeds aanwezig.
Conclusies
Er zijn twee belangÂwekÂkenÂde archeÂoÂloÂgiÂsche strucÂtuÂren aanÂgeÂtrofÂfen binÂnen het planÂgeÂbied in de Burgstraat. De vondst van de brug en de heul gaven door comÂbiÂnaÂtie van hisÂtoÂriÂsche gegeÂvens en archeÂoÂloÂgie ook duiÂdeÂlijÂke aanÂwijÂzinÂgen voor de locaÂtie van de voorÂmaÂliÂge BurchtÂpoort, een midÂden 16de eeuws ronÂdeel, de QuelÂlingÂpoort en de nieuÂwe BurchtÂpoort met het voorÂmaÂliÂge laat 16de eeuwÂse basÂtiÂon. Dit bevesÂtigt dat het gebied over de geheÂle lengÂte van de Burgstraat van zeer groot belang is voor het onderÂzoek naar de LaatÂmidÂdelÂeeuwÂse en NieuÂweÂtijdÂse stadsÂverÂsterÂking. Het verÂdient daarÂom aanÂbeÂveÂling om de tijÂdens dit onderÂzoek aanÂgeÂtrofÂfen resÂten en de gekarÂteerÂde locaÂties van de afzonÂderÂlijÂke strucÂtuÂren met nadruk in de archeÂoÂloÂgiÂsche waarÂdeÂring van dit deel van de stad op te nemen.
Publicaties
![]() |
Floore, P.M. (2013) Archeologische waarneming van de heulen in de Burgstraat te Gorinchem, Hollandia reeks 488, Zaandijk. Flipbook | PDF (10,07 MB) |
![]() |
Horsthuis, A. (1997) Wallen en poorten. Geschiedenis van de Gorinchemse vestingwerken, Gorcumse Monumentenreeks 5, Gorinchem. WorldCat | Flipbook | PDF (5 MB) |
Metadata
Administratieve gegevens | |
---|---|
Archisnummer(s): | 58979 (OM) |
Topografische Kaart: | 38G |
Coördinaten: | 119.916-495.830 (NW) 119.929-495.835 (NO) 119.933-495.822 (ZO) 119.919-495.818 (ZW) |
Toponiem: | Burgstraat |
Plaats: | Gorinchem |
Gemeente: | Gorinchem |
Provincie: | Zuid-Holland |
Type onderzoek: | Archeologisch: waarneming |
Uitvoerder: | Hollandia Archeologen |
Projectleider: | Drs. P.M. Floore |
Opdrachtgever: | Gemeente Gorinchem |
Bevoegd gezag: | Gemeente Gorinchem |
Aanvang onderzoek: | 17 maart 2010 |
Vondsten & documentatie: | Gemeentelijk depot voor archeologie Gorinchem |
DANS: | - |