Onderzoek

Bruggewelven, gefoÂtoÂgraÂfeerd richÂting het westen.
Tijdens enkele waarÂneÂminÂgen in de Burgstraat te Gorinchem op 16, 19 en 29 april 1999 zijn door Pieter Floore en Martin Veen, in het kader van een rioolsaÂneÂring, de resÂtanÂten gedoÂcuÂmenÂteerd van twee bakÂsteÂnen constructies.
De eerÂste betrof een vaste brug die vanaf het Laantje over het voorÂmaÂlige Haventje (nu Vissersdijk) naar de oosÂteÂlijke uitÂleg van de stad was gelegd. De conÂstrucÂtie bestond uit drie gewelÂven waar de meest wesÂteÂlijke, nabij het Laantje, nog intact was. Deze boog bezat mogeÂlijk een oorÂgat. De twee andere waren deels wegÂgeÂbroÂken voor de aanÂleg van een oud riool (mogeÂlijk uit 1869). De meest oosÂteÂlijke boogÂconÂstrucÂtie had een overÂspanÂning van tenÂminÂste 6 meter. Mogelijk zijn er ook nog brugÂresÂtanÂten in de onderÂgrond aanÂweÂzig op de kruiÂsing met de Vissersdijk en verÂder in oosÂteÂlijke richÂting. Op grond van hisÂtoÂriÂsche gegeÂvens en carÂtoÂgraÂfie kan de gebruiksÂpeÂriÂode van deze brug gedaÂteerd worÂden tusÂsen 1596 en 1873.
Donkere Heul
De tweede conÂstrucÂtie bestond uit twee gewelÂven, heuÂlen, van de zogeÂheÂten ‘Donkere Heul’ die ongeÂveer 20 meter ten oosÂten van de kruiÂsing met de Keizerstraat het water van de Kalkhaven doorÂvoerde naar een kleine gracht ten noorÂden van de Burgstraat. De heul was een circa 60 meter lange overÂkluiÂzing onder de Vissersmarkt en de Burgstraat die ruimte gaf aan een 40 x 50 meter groot plein met aan de noordÂzijde een aanÂeenÂgeÂsloÂten rij met huiÂzen en ten zuiÂden van de Burgstraat plaats bood aan een visÂmarktÂhal. Van deze oudÂtijds genoemde ‘Donkere Heul’ zijn twee overÂwelÂvinÂgen gedoÂcuÂmenÂteerd die een doorÂsnede hadÂden van 4,6 meter. In de negenÂtiende eeuw zijn deze twee heuÂlen dichtÂgeÂgooid met zand. Een voorÂmaÂlig manÂgat aan de bovenÂkant was dichtÂgeÂzet met een vierÂkante natuurÂsteÂnen plaat. De heul bevindt zich ongeÂveer op de plek waar tot het einde van de 16de eeuw de brug voor de oude Burgpoort lag. Nadat de oude Burgpoort zijn funcÂtie verÂloor is de brug verÂvanÂgen door een heul met een uitÂzonÂderÂlijk lengte van 60 meter. De dateÂring van de heul is einde 16de eeuw. Zowel de brug als de heul bevonÂden zich op slechts 50 cm onder het huiÂdige straatÂniÂveau. De gewelÂven de brug en de heul zijn over de breedte van de nieuwe rioolÂsleuf (ca. 1,5 meter) en tot op een diepte van 2,5 meter onder het huiÂdige straatÂniÂveau verÂwijÂderd, aan weersÂzijÂden van de rioolÂsleuf zijn de bakÂsteÂnen conÂstrucÂties nog steeds aanwezig.
Conclusies
Er zijn twee belangÂwekÂkende archeÂoÂloÂgiÂsche strucÂtuÂren aanÂgeÂtrofÂfen binÂnen het planÂgeÂbied in de Burgstraat. De vondst van de brug en de heul gaven door comÂbiÂnaÂtie van hisÂtoÂriÂsche gegeÂvens en archeÂoÂloÂgie ook duiÂdeÂlijke aanÂwijÂzinÂgen voor de locaÂtie van de voorÂmaÂlige Burchtpoort, een midÂden 16de eeuws ronÂdeel, de Quellingpoort en de nieuwe Burchtpoort met het voorÂmaÂlige laat 16de eeuwse basÂtion. Dit bevesÂtigt dat het gebied over de gehele lengte van de Burgstraat van zeer groot belang is voor het onderÂzoek naar de Laatmiddeleeuwse en Nieuwetijdse stadsÂverÂsterÂking. Het verÂdient daarom aanÂbeÂveÂling om de tijÂdens dit onderÂzoek aanÂgeÂtrofÂfen resÂten en de gekarÂteerde locaÂties van de afzonÂderÂlijke strucÂtuÂren met nadruk in de archeÂoÂloÂgiÂsche waarÂdeÂring van dit deel van de stad op te nemen.
Publicaties
![]() |
Floore, P.M. (2013) Archeologische waarneming van de heulen in de Burgstraat te Gorinchem, Hollandia reeks 488, Zaandijk. Flipbook | PDF (10,07 MB) |
![]() |
Horsthuis, A. (1997) Wallen en poorten. Geschiedenis van de Gorinchemse vestingwerken, Gorcumse Monumentenreeks 5, Gorinchem. WorldCat | Flipbook | PDF (5 MB) |
Metadata
Administratieve gegevens | |
---|---|
Archisnummer(s): | 58979 (OM) |
Topografische Kaart: | 38G |
Coördinaten: | 119.916-495.830 (NW) 119.929-495.835 (NO) 119.933-495.822 (ZO) 119.919-495.818 (ZW) |
Toponiem: | Burgstraat |
Plaats: | Gorinchem |
Gemeente: | Gorinchem |
Provincie: | Zuid-Holland |
Type onderzoek: | Archeologisch: waarneming |
Uitvoerder: | Hollandia Archeologen |
Projectleider: | Drs. P.M. Floore |
Opdrachtgever: | Gemeente Gorinchem |
Bevoegd gezag: | Gemeente Gorinchem |
Aanvang onderzoek: | 17 maart 2010 |
Vondsten & documentatie: | Gemeentelijk depot voor archeologie Gorinchem |
DANS: | - |