Onderยญzoek
In opdracht van Brand BBA B.V. is door Becยญker & Van de Graaf een archeยญoยญloยญgisch bureauยญonยญderยญzoek (BO) en een Invenยญtaยญriยญseยญrend Veldยญonยญderยญzoek (IVO) verยญkenยญnende fase (door midยญdel van borinยญgen) uitยญgeยญvoerd aan de Waalยญdijk 18 in Dalem.
In het planยญgeยญbied was ten behoeve van geplande nieuwยญbouw een bouwยญverยญgunยญning benoยญdigd waarยญvoor archeยญoยญloยญgisch onderยญzoek noodยญzaยญkeยญlijk was. Hierยญvoor moest eerst een nog bestaand bouwยญwerk worยญden gesloopt. Graafยญwerkยญzaamยญheยญden ten behoeve van deze sloop waren slechts beperkt toeยญgeยญstaan door het waterยญschap omdat het bouwยญwerk geleยญgen was binยญnen de kern- en bescherยญmingsยญzone van de waterยญkeยญring. Bij het sloยญpen van het bouwยญwerk mochยญten daarom enkel graafยญwerkยญzaamยญheยญden worยญden uitยญgeยญvoerd die nodig waren voor de sloop van het bouwยญwerk en om alle eleยญmenยญten van het bouwยญwerk uit het dijkยญliยญchaam te verยญwijยญdeยญren. Het talud moest na sloop direct worยญden herยญsteld overยญeenยญkoยญmend met de aanยญgrenยญzende taluds van de waterยญkeยญring. Bodemยญverยญstoยญring van de waterยญkeยญring moest derยญhalve op gebod van het Waterยญschap worยญden beperkt tot het hoogst noodยญzaยญkeยญlijke. De funยญdeยญrinยญgen van de geplande nieuwยญbouw zouยญden door ophoยญging van het maaiยญveld niet in het huiยญdige maaiยญveld doordringen.
Oeverยญwal
Het planยญgeยญbied was geleยญgen op de afzetยญtinยญgen van de stroomยญgorยญdel van de Waal (stroomยญafยญwaarts van Tiel) in het zuidยญwesยญteยญlijk gedeelte van het Midยญden-Nederยญlandse rivieยญrenยญgeยญbied. Op basis van het bureauยญonยญderยญzoek werd verยญwacht dat in de onderยญgrond van het planยญgeยญbied oeverยญwalafยญzetยญtinยญgen aanยญweยญzig zouยญden kunยญnen zijn van de Waal. Oeverยญwalยญlen zijn van oudsยญher aanยญtrekยญkeยญlijk geweest voor menยญseยญlijke bewoยญning. Aanยญgeยญzien de Waal begon te sediยญmenยญteยญren vanaf circa 425 na Chr. kan bewoยญning op de oeverยญwal vanaf het einde van de Laat-Romeinse tijd of het begin van de Vroege- Midยญdelยญeeuยญwen hebยญben plaatsยญgeยญvonยญden. Archeยญoยญloยญgiยญsche waarยญden kunยญnen voorยญkoยญmen in de vorm van nederยญzetยญtinยญgen, akkerยญcomยญplexen en graยญven. Aanยญgeยญzien de oeverยญwal door verยญschilยญlende fasen van sediยญmenยญtaยญtie werd verยญhoogd, kunยญnen deze resยญten op meerยญdere niveaus in de oeverยญwal aanยญweยญzig zijn.
Bewoยญning vanaf begin 19de eeuw
De verยญwachยญting voor archeยญoยญloยญgiยญsche resยญten uit de Late Midยญdelยญeeuยญwen in het planยญgeยญbied was hoog gezien de ligยญging aan een dijk, de Waalยญdijk, die waarยญschijnยญlijk geduยญrende de Late-Midยญdelยญeeuยญwen is aanยญgeยญlegd. Resยญten van bewoยญning uit de Late Midยญdelยญeeuยญwen en Nieuwe tijd worยญden aan deze dijk verยญwacht. Op basis van hisยญtoยญrisch kaartยญmaยญteยญriยญaal was bewoยญning in het planยญgeยญbied in ieder geval aanยญweยญzig vanaf het begin van de 19de eeuw.
Dijkยญverยญzwaยญrinยญgen
Tijยญdens het veldยญonยญderยญzoek werd in de onderยญgrond geen bewijs gevonยญden voor de aanยญweยญzigยญheid van oeverยญwalafยญzetยญtinยญgen. Wel werยญden in de onderยญgrond uiterst zilยญtige kleiยญlaยญgen aanยญgeยญtrofยญfen van het dijkยญliยญchaam. Op en tegen dit dijkยญliยญchaam werยญden zanยญdige en kleiยญige ophoogยญlaยญgen aanยญgeยญtrofยญfen waarin puin en archeยญoยญloยญgisch vondstยญmaยญteยญriยญaal uit de Nieuwe tijd AโC aanยญweยญzig was. Deze ophoogยญlaยญgen kunยญnen overยญeenยญkoยญmen met in situ opgeยญhoogde woonยญlaยญgen of met dijkยญverยญzwaยญrinยญgen. Vanยญwege de recente datum van deze dijkยญverยญzwaยญrinยญgen en het feit dat deze lager op de dijkยญvoet worยญden aanยญgeยญbracht, zijn deze verยญzwaยญrinยญgen niet aanยญweยญzig onder en direct om het nog in het planยญgeยญbied aanยญweยญzige oudere woonยญhuis en in het gebied direct aan de top van de dijk. De aanยญgeยญtrofยญfen ophoogยญlaยญgen zijn daarom waarยญschijnยญlijk in de tijd opgeยญhoogde woonยญlaยญgen die op basis van het archeยญoยญloยญgisch vondstยญmaยญteยญriยญaal gedaยญteerd kunยญnen worยญden in de periยญode vanaf de Nieuwe tijd A. Alleen van het noorยญdeยญlijke deel van het planยญgeยญbied bleef onduiยญdeยญlijk of de ophoogยญlaยญgen woonยญlaยญgen of dijkยญverยญzwaยญrinยญgen waren.
Geen verยญvolgยญonยญderยญzoek
Ondanks de mogeยญlijke aanยญweยญzigยญheid van archeยญoยญloยญgiยญsche waarยญden in de vorm van woonยญlaยญgen in de onderยญgrond van het planยญgeยญbied, zou een archeยญoยญloยญgisch verยญvolgยญonยญderยญzoek in de vorm van proefยญsleuยญven mogeยญlijk schade aan de dijk of de mogeยญlijke dijkยญverยญzwaยญring met zich mee brenยญgen. Om deze reden werd geadยญviยญseerd om geen archeยญoยญloยญgisch verยญvolgยญonยญderยญzoek in het planยญgeยญbied uit te voeren.
Fotoโs
Publiยญcaยญties
Corver, B.A. & L. Ouwerkerk (2012) Archeologische begeleiding Waaldijk 18, Dalem. Gemeente Gorinchem, B&G rapport 1274, Noordwijk Flipbook | PDF (2 MB) |
|
Hooghof, M.R.T. (2011) Historisch bodemonderzoek Waaldijk 18 te Dalem, Rapport AV.0854, Gouda. Flipbook | PDF (887 kB) |
|
Horn, M. & A.W.E. Wilbers (2011) Waaldijk 18, Dalem Gemeente Gorinchem, Archeologisch bureauonderzoek & Inventariserend Veldonderzoek, verkennende fase, B&G rapport 1069, Noordwijk. Flipbook | PDF (2 MB) |
Metยญaยญdata
Archisnummer(s): | onderzoeksmelding: 43981 |
Topografische Kaart: | 38G |
Coรถrdinaten: | 129.822/426.069 129.802/426.081 (NW) 129.805/426.056 (ZW) 129.825/426.056 (ZO) 129.848/426.078 (NO) |
Toponiem: | Waaldijk 18 |
Plaats: | Dalem |
Gemeente: | Gorinchem |
Provincie: | Zuid-Holland |
Type onderzoek: | IVO-B |
Uitvoerder: | Becker en Van de Graaf B.V. |
Projectleider: | M. Horn |
Opdrachtgever: | Brand BBA BV |
Bevoegd gezag: | Gemeente Gorinchem |
Aanvang onderzoek: | 26 november 2010 |
Vondsten & documentatie: | - |
DANS: | https://doi.org/10.17026/dans-zyd-mctq |