Onderยญzoek
Visuยญals toeยญkomยญstige situยญaยญtie door Movares
Dit archeยญoยญloยญgisch bureauยญonยญderยญzoek is opgeยญsteld door Buro de Brug in opdracht van Movaยญres. De aanยญleiยญding tot dit onderยญzoek zijn de geplande werkยญzaamยญheยญden aan staยญtion Gorinยญchem, waarยญvoor conยญform het bestemยญmingsยญplan een omgeยญvingsยญverยญgunยญning verยญplicht is.
Op dit moment heeft het staยญtion een zijยญperยญron en een eilandยญperยญron. Het eilandยญperยญron wordt slechts gedeelยญteยญlijk gebruikt : alleen aan de noordยญkant halยญteยญren de treiยญnen, aan de zuidยญkant staat een hekยญwerk op de rand van het perยญron. Het is de bedoeยญling dat het eilandยญperยญron wordt opgeยญbroยญken en dat er een nieuw zijยญperยญron komt aan de noordยญzijde van de spoยญren. Er zal een nieuwe tunยญnel worยญden aanยญgeยญlegd met aan de staยญtiยญonsยญzijde een lift en aan de noordยญzijde een helยญlingยญbaan. Het planยญgeยญbied heeft een opperยญvlakte van ca. 8500 mยฒ en wordt in het zuiยญden begrensd door de Staยญtiยญonsยญweg en in het noorยญden door het Lindelaantje.
Verยญwachยญtinยญgen
Volยญgens de gemeenยญteยญlijke verยญwachยญtingsยญkaart uit 2009 geldt een hoge verยญwachยญting aan of nabij het opperยญvlak voor resยญten uit de preยญhisยญtoยญrie tot de Midยญdelยญeeuยญwen. Deze hoge verยญwachยญting hangt samen met de desยญtijds verยญmoede locaยญtie van de stroomยญgorยญdel van de Linge in de onderยญgrond. Nieuยญwere gegeยญvens (2012) plaatยญsen de stroomยญgorยญdel van de Romeinse Linge veel verยญder naar het oosยญten. Op basis van deze nieuwe gegeยญvens is het aanยญneยญmeยญlijk dat het planยญgeยญbied zich in een komยญgeยญbied bevindt. Uit geoยญloยญgisch boorยญonยญderยญzoek uit 1963 blijkt ook dat het daadยญwerยญkeยญlijk om komยญgronยญden gaat. In de preยญhisยญtoยญrie was de regio met komยญgronยญden veelal te nat voor bewoยญning, met als uitยญzonยญdeยญring de hoge delen in het landยญschap, de zogeยญnaamde rivierยญdonยญken en stroomยญgorยญdels. Voor de komยญgronยญden geldt dan ook een lage verยญwachยญting. Vondยญsten uit de steenยญtijd, Bronsยญtijd en IJzerยญtijd zijn in deze regio schaars. Romeinse vondยญsten in het nabijยญgeยญleยญgen Leerยญdam bevesยญtiยญgen dat de oeverยญwal van de Linge in de Romeinse tijd bewoond was, maar aanยญgeยญzien deze oeverยญwal verยญder naar het oosยญten lag, is de verยญwachยญting dat er Romeinse resยญten binยญnen het planยญgeยญbied zulยญlen ligยญgen, klein. Vanaf de Laat-Romeinse tijd vonยญden veel overยญstroยญminยญgen plaats en liep de omvang van de bevolยญking in de regio terug.
De Alblasยญserยญwaard bleef waarยญschijnยญlijk enkele eeuยญwen onbeยญwoond, maar het gebied kan in deze periยญode wel zijn bezocht. Er zijn tot op heden geen archeยญoยญloยญgiยญsche vondยญsten van enige beteยญkeยญnis uit deze periยญode (3de tot 8ste eeuw na Chr.) bekend. Vanaf de volle Midยญdelยญeeuยญwen werd het gebied weer intenยญsieยญver bewoond, hoeยญwel het gebied rond het jaar 1000 nog steeds een uitยญgeยญstrekt veenยญmoeยญras was met hier en daar een donk en wat stroomยญrugยญgen die boven het veen uitยญstaยญken. Vanaf de 11de eeuw werd het veenยญgeยญbied ontยญgonยญnen en ontยญstaan nederยญzetยญtinยญgen. Nederยญzetยญtinยญgen groeiยญden uit tot dorยญpen, waarยญvan somยญmiยญgen stadsยญrechยญten kreยญgen, zoals Gorinยญchem. De meeste bebouยญwing in het ontยญgonยญnen buiยญtenยญgeยญbied bevond zich langs water en wegen. Op de kadasยญtrale kaart van 1811 zijn wel de oude dijk van de vesยญting en de weg langs de trekยญvaart naar Arkel te zien in de omgeยญving van het planยญgeยญbied, maar geen bebouยญwing. Er zijn op basis van het hisยญtoยญrisch kaartยญmaยญteยญriยญaal geen aanยญwijยญzinยญgen voor laatยญmidยญdelยญeeuwse of nieuยญweยญtijdse bebouยญwing. Tot de spoorยญlijn en het staยญtion werd aanยญgeยญlegd, was het planยญgeยญbied een moeยญrasยญsige zone in een verยญder agraยญrisch gebied.
Conยญcluยญsies
Alleen als zich binยญnen het planยญgeยญbied een onontยญdekte donk bevindt waarop bewoยญning in de preยญhisยญtoยญrie tot Romeinse tijd mogeยญlijk was, blijft de hoge verยญwachยญting conยญform de gemeenยญteยญlijke verยญwachยญtingsยญkaart bestaan. De kans dat hier daadยญwerยญkeยญlijk een onontยญdekte donk aanยญweยญzig is in het verยญromยญmelde staยญtiยญonsยญgeยญbied, is zeer klein. Op basis van de ligยญging in een komยญgeยญbied dient de archeยญoยญloยญgiยญsche verยญwachยญting naar laag te worยญden bijยญgeยญsteld. Ook voor de periยญode Midยญdelยญeeuยญwen-Nieuwe tijd is de verยญwachยญting laag ; het gebied werd verยญmoeยญdeยญlijk pas sinds de ontยญginยญning van de regio agraยญrisch gebruikt en niet bewoond. Op de kaart van 1811 is het planยญgeยญbied groยญtenยญdeels geleยญgen in een moeยญras, geen geschikte grond voor bewoยญning. Er zijn geen aanยญwijยญzinยญgen voor bebouยญwing in het planยญgeยญbied anders dan spoor en staยญtion gereยญlaยญteerde bebouยญwing uit 1883.
Voor onderยญhaยญvig planยญgeยญbied geldt op basis van het bureauยญonยญderยญzoek een lage verยญwachยญting voor alle periยญoยญden. Deze lage verยญwachยญting is gebaยญseerd op de ligยญging van het planยญgeยญbied in een komยญgeยญbied โ zoals ook blijkt uit geoยญloยญgiยญsche borinยญgen. Het komยญgeยญbied was in de preยญhisยญtoยญrie t/โm Vroege Midยญdelยญeeuยญwen te nat voor bewoยญning (met uitยญzonยญdeยญring van een enkele hoger geleยญgen donk of oeverยญwal). Vanaf de Midยญdelยญeeuยญwen werd de omgeยญving van het planยญgeยญbied ontยญgonยญnen en geschikt gemaakt voor agraยญrisch gebruik. Bewoยญning conยญcenยญtreerde zich meest langs hisยญtoยญriยญsche wegen, die zich volยญgens hisยญtoยญrisch kaartยญmaยญteยญriยญaal niet binยญnen het planยญgeยญbied bevinยญden. Tevens is de bodem door de aanยญleg van het bestaande spoor en staยญtion aan het eind van de 19de eeuw waarยญschijnยญlijk al verยญstoord. Bovenยญdien was het in de periยญode daarยญvoor een moeยญras, dat ongeยญtwijยญfeld is opgeยญhoogd ten behoeve van de aanยญleg van het spoor en staยญtion ; van een oorยญspronยญkeยญlijke bodemยญopยญbouw is dan ook geen sprake meer. De geplande ingreep vindt plaats in deze verยญromยญmelde staยญtiยญons- en spoorยญzone, waarin ook op basis van de ligยญging in het komยญgeยญbied, geen behouยญdensยญwaarยญdige archeยญoยญloยญgiยญsche resยญten worยญden verยญwacht. Buro de Brug adviยญseert dan ook om geen archeยญoยญloยญgisch verยญvolgยญonยญderยญzoek uit te laten voeren.
Publiยญcaยญtie
Kant, K.M. van der (2016) Archeologisch bureauonderzoek Reizigerstunnel station Gorinchem, Buro de Brug Rapporten B16-283, Amsterdam. Flipbook | PDF (2 MB), bijlage 1 (4 MB), bijlage 2 (1 MB) |
Hisยญtoยญriยญsche fotoโs station
Metยญaยญdata
Archisnummer(s): | 4003549100 |
Topografische kaart: | 38G |
Coรถrdinaten: | 126.138/427.404 126.048/427.286 |
Toponiem: | Reizigerstunnel station Gorinchem |
Plaats: | Gorinchem |
Gemeente: | Gorinchem |
Provincie: | Zuid-Holland |
Type onderzoek: | Bureauonderzoek |
Uitvoerder: | Buro de Brug |
Projectleider: | Drs. J. W. Oudhof |
Opdrachtgever: | Movares |
Bevoegd gezag: | Gemeente Gorinchem |
Aanvang onderzoek: | 28 juni 2016 |
Documentatie: | Buro de Brug |
DANS: | https://doi.org/10.17026/dans-zc7-r3me |