Tot op de bodem : 50 Jaar NJBG Gorinchem en omstreken

50 jaar

Het was in de zomer van 1970, dat Claas van Kuilenburg zijn HAVO-4 klasgenoten Rolf van Acquoy, Bert Stamkot en Wim Voogt, zijn plannen vertelde in Gorinchem een lokale afdeling van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis (NJBG) op te richten. Hij was zelf al een aantal jaren een actief lid van de landelijke jongerenvereniging.

Claas wilde naast het landelijke activiteitenaanbod voortaan ook plaatselijk activiteiten organiseren. Nog een Gorkumer, Bob Nater, was door zijn bemiddeling al eerder lid geworden. Het was dan ook dit vijftal dat op donderdag 27 augustus 1970 om 20.00 uur in het clubgebouw der SAH (hoorspelclubje waarvan Bert, Rolf en Wim deel uitmaakten) aan de Vogelensangsteeg, voor het eerst bijeenkwam en een plan de campagne opstelde.

Landelijk NJBG congres in Bunnik en opgravingskamp in Oost-Souburg (1971)

Nadat het door de hoofdbond voorgeschreven minimum aantal van tien leden was bereikt, volgde op 17 december 1971 de oprichtingsbijeenkomst in de garage van de ouders van Rolf van Acquoy. Na afloop trakteerde Rolfs moeder alle aanwezigen op soep en Gorinchem had vanaf die dag een eigen NJBG afdeling.

Werkgroep Buitenonderzoek

De landelijke NJBG was een vereniging waar de belangstelling voor archeologie floreerde. Hoogtepunten waren elk jaar de zomerkampen, waarbij onder toezicht van archeologen van de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB) een opgraving centraal stond. De ‘vader’ van de NJBG, prof. dr. Renaud, stond daarbij borg voor het vrij leggen van kasteelfundamenten.

Huib de Kok van de AWN Lek- en Merwestreek geeft een instructie grondboren (1972).

Huib de Kok van de AWN Lek- en Merwestreek geeft een instructie grondboren (1972).

Hoewel de ervaring met opgraven bij de kersverse Gorcumse afdeling gering was, werd er al wel direct contact gelegd met regionale vertegenwoordigers van de ROB en de AWN, als Arnold de Haan en Fred van den Beemt. AWN-er Huib de Kok gaf ons een introductiecursus veldverkenning met behulp van onze eigen grondboor bij het verkeersplein en in de Arkelse Vrouwenhuiswaard. Binnen de afdeling werd een commissie werkgroep buitonderzoek (CWBO) ingesteld. Langs officiële weg werden Claas van Kuilenburg en Bert Stamkot uitgerust met een legitimatiebewijs dat aangaf dat wij gerechtigd waren om proefboringen te doen binnen de gemeente.

Vergunning om archeologische proefboringen te verrichte in Gorinchem

Vergunning om proefboringen te mogen verrichten (1972)

Een bezoek aan de voormalige (klooster)boerderij ‘Oudenhage’ bij de Arkelse Dam leidde niet tot toestemming, maar wij kregen wel een blok natuursteen mee dat was voorzien van een lijstprofiel. De bibliotheek in het Pesthuys werd naast boeken gevuld met dit soort oudheden maar bijvoorbeeld ook met een door de politie afgeleverd skelet! Het braakliggende Kazerneplein werd op scherven gescreend en uit de sloot langs de Dalemsedijk werd een kloostermop gevist, waar op een muur van het kasteel der Arkels was gestoten. Met eigen meetlint en jalons werd dit gebiedje in kaart gebracht. Hoewel er in feite weinig te doen viel, was de opkomst en het enthousiasme aanstekelijk, maar was het voor het bestuur en de CWBO ook essentieel om zo spoedig mogelijk voor het ‘echgie’ te gaan.

Vissen naar bakstenen van het kasteel van de heren van Arkel (1972)

Vissen naar bakstenen van het kasteel van de heren van Arkel (1972).

Molen ‘Nooitgedagt’

Nog geen week later viel het oog op een berichtje in het Brabants Dagblad van 12 september 1972, waarin de burgemeester van Woudrichem ijverde voor herbouw van de in 1945 opgeblazen molen ‘Nooitgedagt’. Meteen stonden wij op de stoep en boden onze diensten aan. De achthoekige molenfundamenten bleken goed te traceren en samen met de afdeling Rotterdam konden wij vooral in de herfstvakantie met verblijf in de lokale kazerne een forse hoeveelheid werk verzetten. Wij brachten de fundamenten in kaart en voegden een voorstelletje voor herinrichting bij. Voor herbouw waren de resten ongeschikt, de molen kwam jaren later iets verderop te staan.

Opgraving molen Nooitgedagt in Woudrichem

Opgraving molen Nooitgedagt (1972).

Langendijk 71

1973 werd het jaar van de opgraving aan de Langendijk 71, waar het oude pand was afgebrand en horecaondernemer Huub van Capel iets nieuws wilde bouwen. Ook hier boden wij aan de fundamenten te mogen onderzoeken binnen – niets minder – dan het kader van ‘stadskernonderzoek’, wat in Dordrecht een groots project was onder leiding van provinciaal archeoloog Herbert Sarfatij, die overigens wel zo sympathiek was om ons ook met goede raad bij te staan. De Langendijk was op zaterdagen razend druk en ook voor onze stand dromde bezoek samen om in bakken met scherven te graaien en anders kwam de fotoclub langs voor een shoot van onze zwoegende ruggen te midden van de steeds hoger reikende fundamenten. Ook deze muren werden in kaart gebracht, met haardsteden, plavuizen vloeren en tegelplinten. Aan de opgraving werd ook deelgenomen door de landelijke NJBG-jongeren- en herfstkampen.

Het onderzoek aan de Langendijk trok veel publieke belangstelling (1973)

Het onderzoek aan de Langendijk trok veel publieke belangstelling (1973)

Met name enkele van onze toen jongste leden hebben de archeologische fakkel met nog meer energie overgenomen. Zo spitte Henk Hovenkamp op zijn woonstee Loevestein en droeg daar enorm bij aan de kennis over de voorburcht. Een expositie van door hem gevonden voorwerpen trok 25.000 bezoekers! Peter von Hout verkende de Arkelse Kerkbuurt en voorgelegen uiterwaard en kon aan de hand van Pingsdorf- en andere scherven de tiende-eeuwse vermelding van Arkel schragen. Hij verlegde zijn aandacht naar met name de Gorcumse aardewerkproductie van potten en vooral tabakspijpen, wat culmineerde in een publicatie over die nijverheid in Neêrlands tweede pijpenstad (na Gouda).

Peter von Hout en Martin Veen kruipend in een kelder met afval van een pijpenmakerij (1985)

Peter von Hout en Martin Veen kruipend in een kelder met afval van een pijpenmakerij (1986)

De sloop voor de Hema (1977) aan de Gasthuisstraat en het vrijgekomen Zieken-Gasthuisterrein (inclusief het oude en ons eigen pesthuis) omstreeks 1981 trok menig spoorzoeker aan, ook de eerste metaaldetectors zoemden, maar die sloegen niet uit voor de vele ‘lugubere’ knekels. Wel trok naast Peter ook Martin Veen hier serieus rond, nog onbewust zijn toekomst inhalerend. Besef omtrent de spelregels was bij de NJBG goed ontwikkeld, zij was het die de gemeente opriep om schatgravers van buiten de stad te weren.

Menselijke resten en de eerste archeologische tentoonstelling in de Haarstraat (1981)

Stichting Historisch Bodemonderzoek Gorinchem

Na de sloop van hotel De Vijfheerenlanden aan de Haarstraat, werden aldaar aangetroffen archeologische vondsten in 1981 geëxposeerd in de ter plaatse gebouwde Rabobank, die tevens als sponsor had opgetreden. De tijd was dan ook voor Martin rijp om samen met Ruurd van Donkelaar en Rob Krielaart mede namens de NJBG de Stichting Historisch Bodemonderzoek Gorinchem (SHBG) op te richten (november 1983). In museum ‘Dit is in Bethlehem’ werd vervolgens in 1985 een vitrine met archeologische materiaal ingericht.

De stichting organiseerde in 1989 samen met de landelijke NJBG een cursus streekhistorisch onderzoek, maar Peter von Hout stelde twee jaar later dat de afdeling nu toch wel ter ziele was. Nog in 1992 probeerde Jeroen van de Vliet de Gorcumse NJBG weer te reactiveren door opgravingscampagnes te starten in de Spaarpot- en Revetsteeg. Hij kreeg daarvoor de steun van de SHBG en de Culturele Raad Gorinchem. Tevens vroeg Jeroen aandacht voor de komende werkzaamheden aan het tracé van de Betuwespoorlijn. Vanuit de hoofdbond bleef Van de Vliet als kampsecretaris nog even aandacht voor Gorinchem houden en zijn er nog jeugdkampen in de stad (Nonnenveld) en omgeving georganiseerd. Maar tijdens de NJBG-reünie van 1996 was daar geen herinnering meer aan en leek de afdeling al een jong belegen herinnering.

De jongste leden van de landelijke NJBG het Nonnenveld, archivaris René van Dijk kijkt toe (1985)

Jongste leden van de landelijke NJBG op het Nonnenveld, archivaris René van Dijk kijkt toe (1985).

Archeologie wordt een gemeentelijke taak

In 1994/1995 namen Martin Veen (als SHBG) en Teus Korevaar namens de AWN het initiatief om tot een ‘Begeleidingscommissie archeologisch onderzoek Gorinchem’ te komen. Gemeentesecretaris Felix Cerutti trad in het begin op als voorzitter en benoemde beleidsmedewerkster Ina Heerspink (later opgevolgd door Wieteke van Hulten) als secretaris. Zij werd voor een aantal uren per week belast met archeologiebeleid. Archivaris Arnold Busch werd als voorzitter gevraagd (na zijn pensioneren opgevolgd door René van Dijk). Naast de SHBG, AWN, de gemeente, het Stadsarchief, waren ook Oud-Gorcum, het Gorcums Museum èn de NJBG in de persoon van Jeroen van der Vliet, vertegenwoordigd. Vanaf 1996 participeerde parttime stadsarcheoloog Pieter Floore mede in dit gezelschap. Het was dus primair een ‘ambtelijke werkgroep’.

Scholieren en andere vrijwilligers samen aan het werk op de Blijenhoek (1996)

Scholieren en andere vrijwilligers samen aan het werk op de Blijenhoek (1996)

Vrijwilligers

Bij de eerste ‘formele’ opgraving aan de Blijenhoek onder leiding van Floore werd meteen aan de inzet van vrijwilligers gedacht. Leerlingen van het gymnasium en de RSG en leden van Oud-Gorcum en de AWN togen aan het werk. De eerste kern van wat tegenwoordig als ‘Community Archaeology’ wordt genoemd. Binnen drie jaar bleek dit een vrij vaste groep te zijn, die ook bij oproep klaar stond.

Enkelen van hen raakten betrokken bij de uitwerking van de vondsten, zoals met name Toos Busch en even later Tiny Wijnen en Martin van der Vliet. Dit zijn de eerste vrijwilligers van het gemeentelijk depot, dat inmiddels een prachtige huisvesting heeft gekregen.

Martin Veen startte al vroeg met het opbouwen van een website, die sindsdien een schat aan gegevens, zowel foto’s van vondsten, maar ook de vele projectverslagen helder in beeld brengt. Uiteindelijk heeft hij ook zijn werk in het vak gevonden in Huis van Hilde, het archeologiemuseum van de provincie Noord-Holland te Castricum.

Bert Stamkot en Martin Veen (tekst naar: Scriptum Caspingium. Een speciale editie (2021)

Afdelingsblad Scriptum Caspingium

Zoals elke lokale NJBG afdeling had ook  Gorinchem een eigen blad: 'Scriptum Caspingium', genoemd naar de Romeinse nederzetting Caspingium op de Peutingerkaart. Naast de inbreng van eigen leden werden hierin ook artikelen door Gorcumse en zelfs enkele landelijk bekende historici gepubliceerd.

Advertentie in Scriptum Caspingium (1972)

Vooral in de periode van hoofdredacteur Rolf van Acquoy beleefde de kwaliteit van het blad een hoogtepunt. Het regelmatig uitbrengen van de SC bleek in de latere jaren niet altijd eenvoudig. Elke hoofdredacteur verzamelde of schreef zelf kopij en typte dit met de schrijfmachine op lastig te corrigeren stencils. Vaak was er ook weinig tijd vanwege de naderende eindexamens.

1971

Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 1-1 Jaargang 1 nummer 1
Openingswoord, Claas van Kuilenburg; Adressenlijst; Activiteiten, Rolf van Acquoy; Verslag filmavond, Claas van Kuilenburg; Eigen bibliotheek, Douwe de Vries; Verslag Congres 1970, Rolf van Acquoy; Castrum Caspringium, Bert Stamkot; Het Rijksmuseum Leiden, Rolf van Acquoy; Muntvondsten Gorkum en omstreken, Bob Nater; Munten van Zaltbommel, Bob Nater.
Flipbook | PDF (4 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 1-2 Jaargang 1 nummer 2
Voorwoord, Theo Cornet; Adressenlijst; Verslag VAV; En France; Activiteiten, Rolf van Acquoy; De Klephoorn, Claas van Kuilenburg, Actua 1971, Bert Stamkot; De Munt te Gorkum, H.E. van Gelder; De St. Janstoren, Bob Nater; Aboe Simbel, Rolf van Acquoy; Tegels I, Bob Nater.
Flipbook | PDF (5 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 1-3 Jaargang 1 nummer 3
Redaksie Praet; Adressenlijst; Financiële toestand; Activiteiten, Rolf van Acquoy; De Klephoorn, Claas van Kuilenburg; Actua 1971, Bert Stamkot; Over natte voeten e.d. ofwel verslag ekskursie Rotterdam, Theo Cornet; Verslag Paasreis, Paul de Kreij; Verslag dia-avond 29 april, Theo Cornet; Verslag Propaganda-avond, Claas van Kuilenburg; De bibliotheek, Douwe de Vries; Ruilbeurs Zwijndrecht, Douwe de Vries; In de 3 Bloempotten, H.F. van Peer; Kampen, Claas van Kuilenburg; De Ierse kerk I, G.C. van Nieuwenhuizen; De Cent, Bob Nater.
Flipbook | PDF (6 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 1-4 Jaargang 1 nummer 4
Redaksie Praet; Adressenlijst; Bagijnenwalstraat 22; Activiteiten; De Klephoorn, Claas van Kuilenburg; Actua 1971, Bert Stamkot; Leiden in Last, Albert Meulstee; Klooster Oudenhage, werkgroep Buitenonderzoek; Hoe kunnen we een vondst dateren, Rolf van Acquoy; De Ierse Kerk in Europa II, G.C. van Nieuwenhuizen; Tegels II, Bob Nater.
Flipbook | PDF (7 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 1-5 Jaargang 1 nummer 5
Redaksie Praet; Adressenlijst; Sint-Niklaas/Gorinchem; Activiteiten, Rolf van Acquoy; De Klephoorn, Claas van Kuilenburg; Actua 1971, Bert Stamkot; De NJBG en de sanering van Gorinchem, Bert Stamkot; Verslag Kamp Swalmen, Claas van Kuilenburg; De Ierse Kerk en Europa 3e en laatste aflevering, G.C. van Nieuwenhuizen; Tegels III, Bob Nater.
Flipbook | PDF) (5 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 1-6 Jaargang 1 nummer 6
Informatie, Claas van Kuilenburg; Bibliotheek, Douwe de Vries; Activiteiten; Agenda van de ledenvergadering op zaterdag 18 december in Pesthuys; Jaarverslag secretaris; Verslag penningmeester; Fibula, Claas van Kuilenburg; Het Congres, Claas van Kuilenburg; Inhoudsopgave SC eerste jaargang 1971; Reglement der historische vereniging, Claas van Kuilenburg.
Flipbook | PDF (4 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 1 special Jaargang 1 special
Het ontstaan en weer verdwijnen van de Biesbosch
Voorwoord, Bert Stamkot; De Groote- of Zuidhollandsche Waard; De Grote- of Sint-Elisabethsvloed van 18 op 19 november 1421; Welke dorpen zijn verdwenen?; Herovering van het land op het water; De Biesbosch; Veranderingen van de flora in De Biesbosch ten gevolge van de afsluiting van het Haringvliet, G.H.J. de Kroon; Kaart van de Groote Waard rond 1300; Noten; Literatuurlijst.
Flipbook | PDF (3 MB)

1972

Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 2-1 Jaargang 2 nummer 1
Voorwoord hoofdredacteur met zijn beleid over 1972, Rolf van Acquoy; Adressenlijst bestuur en andere functies, maar ook de activiteiten in februari en maart, Wim Voogt; Verslag Algemene Ledenvergadering, Klaas de Boer; Uitslag enquête, gehouden tijdens de A.L.V., Rolf van Acquoy; Caspingioprijs 1972; Jaarverslag Geschiedkundig Secretaris, Bert Stamkot; Verslag van de eerste bijeenkomst van de werkgroep buitenonderzoek, met ontwerp-werkprogramma, Bert Stamkot; Verslag NJBG congres, gehouden van 27 t/m 30 dec. 1971 in Bunnik, Bert Stamkot; Het "Pesthuys", vroeger en nu, Bert Stamkot; Altena en Woudrichem, geschiedenis van Altena en het ontstaan van Woudrichem, Theo Cornet; Masada, de bergvesting in Palestina, Douwe de Vries.
Flipbook | PDF (3 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 2-2 Jaargang 2 nummer 2
Voorwoord; Adressenlijst en activiteiten; Wist je...; Lezing klokbekercultuur; Excursie naar Werkendam; Excursie naar Leiden, Jop Los & Wim Voogt; Werkgroep buitenonderzoek; De financiën van de bond, Claas van Kuilenburg; Sanering van de binnenstad, Bert Stamkot; Gorcums middeleeuwse ommuring, Bert Stamkot; Gorcums ontstaan en ouderdom 1, Luuk de Bok; De Caspingioprijs; Caspingio raadsel voor archeologen, Douwe de Vries; Woudrichem 2, Theo Cornet; Streek varia.
Flipbook | PDF (3 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 2-3 Jaargang 2 nummer 3
Voorwoord; Adressenlijst en activiteiten; Wist je...; Pesthuys praatavonden; Verslag activiteiten puzzeltocht, Fondueavond, Wijdschild, Luuk de Bok; Tentoonstelling "Gorcum voor 400 jaar"; Lezing "Gorcum en zijn martelaren"; Paasreis '72, Paul de Krey; Kampen, Claas van Kuilenburg; Sanering van de binnenstad 2, Bert Stamkot; Gorcums omwalling, Bert Stamkot; De Martelaren van Gorcum, A.J. Busch; Gorcums ontstaan en ouderdom 2, Luuk de Bok; Woudrichem 3, Theo Cornet; Streek varia; De Verenigde Oostindische Compagnie, Maurits van der Graaf.
Flipbook | PDF (4 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 2-4 Jaargang 2 nummer 5 (=4)
Voorwoord; Adressenlijst en activiteiten; Wist je...; Excursie naar Utrecht 25 juni, Klaas de Boer; Excursie naar Dordrecht; Wim Voogt; Ouder- en buurtavond; Bezoek afdeling Rotterdam, Pesthuys praatavond III; De opgraving te Woudrichem, Luuk de Bok; Grubbenvorst,  Henri Verschoor; Weerselo, Douwe de Vries; Loevestein, Ruurd van Donkelaar; Sanering van de binnenstad 3, Bert Stamkot; Gorcums huidige omwalling, Bert Stamkot; Van een boze vrouw..., Rolf van Acquoy; Gorcums ontstaan en ouderdom 3, Luuk de Bok; De molen "Nooitgedagt", Rolf van Acquoy; Woudrichem 4 (slot), Theo Cornet; De eerste weg ter wereld, Albert Meulstee; Verslag werkkamp te Woudrichem, Luuk de Bok.
Flipbook | PDF (6 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 2 special Jaargang 2 special
Van Arkel-Gorinchem
Voorwoord; Inleiding, J.W. Groesbeek; Hoe kwam Gorcum aan Van Arkel?, Douwe de Vries; Herbaren II van de Lede 1227-1243; Jan I van Arkel, de Sterke; Jan II van Arkel; Jan III, Heer van Arkel 1297-1326; Jan IV van Arkel, Rolf van Acquoy; Den sterken Jan, Abraham Kemp; De graftombe der Arkels, Rolf van Acquoy; De burchten der Van Arkels, Bert Stamkot; De Hoekse en Kabeljauwse Twisten, Douwe de Vries; Otto , heer van Arkel 1360-1396, Douwe de Vries; Jan V, Heer van Arkel 1396-1401, Douwe de Vries; De Arkelse oorlogen, Bob Nater; Willem contra Jacoba, Bob Nater; Oud-stout-sterk, H.F. van Peer; Overzicht gebeurtenissen in Gorinchem e.o. tijdens de heerschappij van de Heren van Arkel (1253-1417); Literatuurlijst, J.W. Groesbeek.
Flipbook | PDF (8 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 2-6 Jaargang 2 nummer 6
Kerstwens, Bert Stamkot; Voorwoord; Bestuursmededelingen; Wist je...; Jaarverslag penningmeester, Henri Verschoor; Verslag Organisatie Secretaris, Wim Voogt; Jaarverslag Algemeen Secretaris, Klaas de Boer; Verslag Geschiedkundig Secretariaat, Bert Stamkot; Werkgroep Buitenonderzoek, Luuk de Bok; Hoodredacteur, Rolf van Acquoy; Inhoudsopgave Scriptum Caspingium 1973.
Flipbook | PDF (MB)

1973

Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 3-1 Jaargang 3 nummer 1
Voorwoord; Bestuursmededelingen; Lezingen over de Alblasserwaard en Florence, Luuk de Bok; De Algemene Leden Vergadering, Mariëtte Vossen; Werkgroep Buitenonderzoek, Klaas de Boer; De Klephoorn; Congres 1972, Bert Stamkot; Verdwenen monumenten-Langendijk 71, Bert Stamkot; De pest heerste in de stad, Rolf van Acquoy; Gorcum, parel voor de zwijnen?- Wilhelminaplein, Mirjam Salet; Alblasserwaard-Dorpskern onderzoek rond Gorinchem?, L.F. Louwe Kooijmans; De kerk door de eeuwen 1, Paul H. Wilhelm s.j., Klassieke geschiedenis- 1 Mummificatie- 2. De scarabee, Klaas de Boer.
Flipbook | PDF (6 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 3-2 Jaargang 3 nummer 2
Voorwoord; Open brief aan de leden; Bestuursmededelingen; Verslag lezing submarine archeologisch onderzoek, Alblasserwaardrondreis, Luuk de Bok; P.H.C. avonden, Bob Nater; De Klephoorn; NJBG Zomerkampen; Werkgroep Buitenonderzoek; Fotocommissie; Structuurplan; Vergadering van Afdelingsvertegenwoordigers, Rolf van Acquoy; Verklarende Woordenlijst; Verdwenen monumenten-Westwagenstraat 69-71, Bert Stamkot; Gorcum, parel voor de zwijnen?-het structuurplan, Mirjam Salet; De kerk door de eeuwen heen 2-De Heilige Geest Kapel, A.J. Busch; De Muggenschans, Michael Regenboog; Vrede, of niet?, De Stem; Klassieke geschiedenis- 3 De vorming van de mens-4 Heracles, Klaas de Boer.
Flipbook | PDF (6 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 3-3 Jaargang 3 nummer 3
Voorwoord; Wens; Bestuursmededelingen; Opknapbeurt Pesthuys, Activiteiten; Verslag examenfeest-Lezing over restaureren, Bob Nater; De Klephoorn; Fibula, Claas van Kuilenburg; Kampen; Wim Voogt; Verdwenen monumenten-Molenstraat, Bert Stamkot; De molens in Gorkum 1, M.D. van Kekem; Structuurplan Gorcum; De kerk door de eeuwen heen 3-Dit is in Abraham's schoot (met errata), A.J. Busch; Klassieke geschiedenis- 5 Griekse filosofie- 6 Herodotus, Klaas de Boer.
Flipbook | PDF (6 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 3-4 Jaargang 3 nummer 4
Voorwoord; Ziekenhuisnieuws, Criptula-Nieuwe aanwinsten-Nieuwe commissies; Ons bestuur; Werkgroep Buitenonderzoek-opgraving Langendijk , Klaas de Boer; Romereis, Wim Voogt; Kamp Loevestein, Ruurd van Donkelaar; Verdwenen monumenten-Kalkhaven 50-52, Bert Stamkot; Hofjes in Gorinchem, Bert Stamkot; Tips voor een genealogisch onderzoek; Tsjecho-Slowakije, Klaas de Boer; De Etrusken (It.), Sita van Bemmelen.
Flipbook | PDF (9 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 3-5 Jaargang 3 nummer 5
Redactioneel; Criptula-uitwisseling Sint-Niklaas-oprichten Werkgroep Genealogie-schenkingen bibliotheek; Agenda activiteiten; Verslag Tsjechische avond, Klaas de Boer; Verslag excursie naar Burgst/Gageldonk, Luuk de Bok; Verslag lezing historie Alblasserwaard, Luuk de Bok; Werkgroep Buitenonderzoek-Herfstkamp Gorinchem, Astrid... & Inge Evers; De Klephoorn; Hoofdbond Nieuws-Congres en kampen, Wim Voogt-Fibula Claas van Kuilenburg; Verdwenen Monumenten-Oude Mannenhuis Molenstraat 50, Bert Stamkot; Over Gorcumse gasthuizen, Rolf van Acquoy; Het verdwenen dorp Honswijk, Bert Stamkot naar artikel H. Voogd; PompeÏ, dood en toch levend, Klaas de Boer
Flipbook | PDF (6 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 3-6 Jaargang 3 nummer 6
Kerstwens, Bert Stamkot; Voorwoord; Bestuursmededelingen; Verslag Algemeen Secretaris, Klaas de Boer; Verslag Organisatie Secretaris, Luuk de Bok; Verslag Penningmeester, Henri Verschoor; Verslag Geschiedkundig Secretaris, Bert Stamkot; Verslag Hoofdredacteur, Rolf van Acquoy; Inhoudsopgave 1973.
Flipbook | PDF (6 MB)

1974

Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 4-1 Jaargang 4 nummer 1
Redactioneel, Erik Evers; Bestuursmededelingen, Algemene Leden Vergadering 1973, Astrid de Haan; Bestuursvergaderingen 1974, Astrid de Haan; Verslag Lustrum Congres, Bert Stamkot; Boekbespreking, Rolf van Acquoy; De Klephoorn, Bert Stamkot; Humanisme (aankondiging Praatavond); Bestuursvergadering 9 februari, Astrid de Haan.
Flipbook | PDF (4 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 4-2 Jaargang 4 nummer 2
Redactioneel, Rolf van Acquoy; Bestuursvergaderingen, Bert Stamkot; Klephoorn, Bert Stamkot; Duits steengoed, Peter van Hout; Donateurs; Tovervrouwen, Erik Evers; Verzustering, Wim Voogt; Boekbespreking, Rolf van Acquoy.
Flipbook | PDF (3 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 4-3 Jaargang 4 nummer 3
Voorwoord, Rolf van Acquoy; Bestuursmededelingen; Culturele Raad Gorinchem, Wim Voogt; De zeven wereldwonderen I, Klaas de Boer; Boekbespreking, Rolf van Acquoy; Activiteiten; Klephoorn, Bert Stamkot; Open dag (verslag), Luuk de Bok.
Flipbook | PDF (2 MB)

1975

Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 5-1 Jaargang 5 nummer 1
Voorwoord; Bestuursmededelingen; Klephoorn, Henri Verschoor; Subsidies voor wetenschappelijk onderzoek door jonge mensen; Verslag activiteiten, Luuk de Bok; Notulen van de A.L.V van 21 december 1974, Bram van Genderen; NJBG congres 1974, Bert Stamkot;  Een verkoopakte van vee anno 1757, R. van de Berg; De zeven wereldwonderen II, Klaas de Boer; Monumentenjaar 1975 een toekomst voor het verleden; Boekbespreking; Beschrijving der stad Gorinchem anno 1744, Henk Hovenkamp.
Flipbook | PDF (7 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 5-2 Jaargang 5 nummer 2
Voorwoord; Bestuursmededelingen, Henri Verschoor; Even voorstellen ...bestuur 1975; Excursie Hoorn-Enkhuizen, Jaap Wisse; Lezing amateur-archeologie, Ank Verschoor; Commissie Werkgroep Buitenonderzoek, Verslag Algemene Leden Vergadering 8 februari, Bert Stamkot; Propaganda Actie, Klaas de Boer; M-'75, Rolf van Acquoy; De belegering van het Huys van Altena, Rolf van Acquoy; Van Arkel's Oude Veste, Claudius Scriptor; Loevesteiner privé, opgravingservaringen van uw HR, Henk Hovenkamp; De zeven wereldwonderen III-De tempel van Diana te Ephese, Klaas de Boer; Dorestad, Peter von Hout.
Flipbook | PDF (5 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 5-3 Jaargang 5 nummer 3
Voorwoord; Bestuursmededelingen; Klephoorn-Lustrum, Klaas de Boer; Lezing stadskernonderzoek Dordrecht, Henk Hovenkamp; 1970-1975 Vijf jaar NJBG afdeling Gorinchem e.o., Bert Stamkot; M '75 in Gorinchem, Claudius Scriptor; Expositie Goudensteyn, Henk Hovenkamp; Op naar de duizend-NJBG ledenwerfcampagne; De munt te Gorinchem (uit SC 1-2), H.E. van Gelder; De zeven wereldwonderen IV-Het beeld van Zeus in Olympia, Klaas de Boer; Loevesteyner privé, opgravingservaringen uwer HR, Henk Hovenkamp.
Flipbook | PDF (3 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 5-4-5 Jaargang 5 nummer 4-5
Voorwoord, Henk Hovenkamp; Bestuursmededelingen; Klephoorn; Carthago, Wim Voogt; 1970-1975 Vijf jaar NJBG afdeling Gorinchem e.o, Bert Stamkot; Loevesteyn prive opgravingservaringen uwer HR, Henk Hovenkamp; Werkgroep Buitenonderzoek, Ruurd van Donkelaar; Het sprookje van Raspoetin, met dank aan Klabund; Lustrum, Wim Voogt; De man van Tollund, Peter van Hout.
[
3d-flip-book mode="link-lightbox" id="18915"]Flipbook[/3d-flip-book] | PDF (10 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 5-6 Jaargang 5 nummer 6
Voorwoord, Henk Hovenkamp; Bestuursmededelingen; Verslag Algemeen Secretaris 1975, Wim Voogt; Verslag Geschiedkundig Secretaris en W.B.O 1975, Klaas de Boer; Verslag Hoofdredacteur 1975 en vervolg verslag AS 1975, Henk Hovenkamp en Wim Voogt; Verslag Penningmeester 1975, Rolf van Acqoy.
Flipbook | PDF (2 MB)

1976

Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 6-1 Jaargang 6 nummer 1
Voorwoord; Bestuursmededelingen; Klephoorn; De stadskern van Dordrecht 1200-1500, H. Sarfatij; Aangetroffen in de stencilkamer; Programma historische vereniging "Oud-Gorcum"; Laag voor laag, Huub Borman; Het mausoleum van Halicanassus, Klaas de Boer; Loevesteyner-privé: graafwerkzaamheden Arkelstraat-Kortendijk, Henk Hovenkamp.
Flipbook | PDF (11 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 6-2 Jaargang 6 nummer 2
Voorwoord, Henk Hovenkamp; Bronzen bijlen uit de Bronstijd, Peter von Hout; Boekenlijst voor scripties, Jan Casper Zweers; Afgraving Arkel, Peter von Hout; Jeugdmuseumkaart, Fokko de Vries; 't Swaensrecht, R. van de Berg; Nero, Henk Hovenkamp; Klephoorn, Peter von Hout; Stadsherstel in Gorinchem, Fokko de Vries; Iets uit de geschiedenis van Gorinchem, M.J.F. Robijns; Ledenlijst afdeling Gorkum per 20 november 1976, Fokko de Vries; Kwartetspel Stichting Stadsherstel Gorinchem; De bouw van een piramide, Peter von Hout; De zeven wereldwonderen 6: de Collossus van Rhodos, Klaas de Boer.
Flipbook | PDF (12 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang lustrumuitgave Jaargang 6 special
Lustrumuitgave 5 jaar N.J.B.G. afdeling Gorinchem en omstreken,
Bert Stamkot
Flipbook|PDF (4 MB)

1977

Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 7-1 Jaargang 7 nummer 1
Voorwoord, Peter van Hout; Verslag Algemene Redactie Scriptum Caspingium jaargang 6, Henk Hovenkamp; Bestuursmededelingen, Fokko de Vries; Hilversumcultuur, Peter van Hout; Klephoorn, Henk Hovenkamp; Verslag Kascommissie en financieel verslag; Grens van Holland; Balans en begroting 1977; Kronieken, Fokko de Vries; Egyptische begrafenisgebruiken, Martin Veen; Financieel verslag 1975-1976; Aardewerk van Romeinse tijd tot Late Middeleeuwen, Peter van Hout.
Flipbook | PDF (8 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 7-2 Jaargang 7 nummer 2
Voorwoord, Peter van Hout; Verslag activiteiten, Dick Los; Gebroeders Wright I, Peter van Hout; Spaanse Burgeroorlog 1936-1939, Fokko de Vries; Gorkums poorten en muren, Martin Veen; De Nederlandse hunebedden, Ruurd van Donkelaar; Wolpheren, Martin Veen; De Gorkumse gasthuizen, Martin Veen; Dorestad, Peter van Hout.
Flipbook | PDF (6 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 7-3 Jaargang 7 nummer 3
Voorwoord: Martin Veen; Nederlands majolica, Peter van Hout; De Blauwe Toren, Martin Veen; Hiërogliefen, Marcel Baveco; 17e Eeuws Hollandse pottenbakkerstechniek I, Peter van Hout; Bestuursmededelingen, Fokko de Vries; De Grote Germaanse volksverhuizing en het Romeinse Rijk, Martin Veen; De gebroeders Wright II, Peter van Hout; Wanfried schotels, Peter van Hout; Werkgroep Buitenonderzoek in Gorinchem, Peter van Hout; Excursie Gouda, Rudolf de Vries.
Flipbook | PDF (10 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 7 special Het verleden van Arkel Jaargang 7 special
Het verleden van Arkel
Voorwoord; Peter van Hout; Arkels vroegste geschiedenis; Peter van Hout; De heren van Arkel, J.W. Groesbeek; De regering van Arkel na de Arkels, Gemeente Arkel; Het Arkels kasteel, Peter van Hout; De kerk, Peter van Hout; Een schone zwaan kwam gevlogen, H.F. van Peer; Een duivelse daad in de heilige kerstnacht, H.F. van Peer; Het nonnenklooster, Peter van Hout; De pastorie, H. Dullemeijer, De Arkelse dijk, Gemeente Arkel; Het gemaal en de sluis, Peter van Hout; De molens van Arkel, Peter van Hout; Literatuur, Peter van Hout.
Flipbook | PDF (7 MB)

1978

Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 8-1 Jaargang 8 nummer 1
Voorwoord, Martin Veen; Verslag AS, Fokko de Vries; Verslag PM, Dick Los; Verslag Kascommissie, Henri Verschoor; Verslag GS, Jan Casper Zweers; Verslag ALV, Martin Veen; Verslag PHC, Rudolf de Vries; Pottenbakkerstechniek II, Peter von Hout; Geschiedenis van de Rijp, Museum 't Houten Huys; Bezoekers uit het onbekende; Peter von Hout; Spinstokjes & -steentjes, Jan Casper Zweers; Verslag museumwerkgroep NJBG, Martin Veen; Dendrochronologie, Peter von Hout; Gorcums geschiedenis in een notendop I, Bert Stamkot; Utrecht, Rudolf de Vries; Het kasteel te Culemborg, Jan Casper Zweers.
Flipbook | PDF (8 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 8-2 Jaargang 8 nummer 2
Voorwoord, Martin Veen; De stad Leiden (het doel van onze volgende excursie); Bestuursmededelingen, Rudolf de Vries; Gorcums geschiedenis in een notedop II, Bert Stamkot; Kleitabletten; Evangelische Omroep, Verslag activiteiten, Rudolf de Vries; Provinciale verkiezingen, R. van de Berg; Activiteiten Oud-Gorcum; Activiteiten afdeling Den Haag; Ledenlijst; Donateurslijst.
Flipbook | PDF (6 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 8-3 Jaargang 8 nummer 3
Voorwoord, Reinier Meima; Vryheit en is om gheen ghelt te koop, Leerdam door de Spanjaarden belegerd en ingenomen 1574, T.A. (?) Blom; Gebeurtenissen te Brandwijk in verband met de Beeldenstorm en Reformatie 1566-67 (I), Bert Stamkot; Bestuursmededelingen, Rudolf de Vries; Gorcums geschiedenis, T. Wieringa.
Flipbook | PDF (7 MB)
Scriptum Caspingium Blad voor jeugd en geschiedenis Orgaan van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis NJBG jaargang 8-4 special Jaargang 8 special
Stedestichtingen in het Hollands-Gelders-Utrechts grondgebied. Ontstaan en ontwikkeling tot het einde der middeleeuwen van steden in dit gebied,
Rolf van Acquoy
Inleiding; Het ontstaan der steden in de Noordelijke Nederlanden; Steden met een pré-stedelijke kern; De gestichte steden; De kasteelsteden; De mislukte stadsstichtingen; Ontstaan en ontwikkeling tot het einde der middeleeuwen van Ameide, Asperen, Ammerstol, Hagestein, Heukelum, 't Gein en Nieuwpoort; De (gedeeltelijk) geslaagde stichtingen; Ontstaan en ontwikkeling tot het einde der middeleeuwen van: Gorinchem, Leerdam, Schoonhoven, Culemborg, IJsselstein, Vianen, Montfoort, Oudewater en Woerden; Conclusie; Literatuur.
Flipbook | PDF (9 MB)

2021

Scriptum Caspingium. Speciale editie Astrid Lorjé-de Haan (Red.) et al. (2021)
Scriptum Caspingium. Een speciale editie. Verschenen ter gelegenheid van de reünie van oud-leden en betrokkenen van de afdeling Gorinchem en omstreken van de Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis (NJBG), Gorinchem, 24 september 2021.
Flipbook | PDF  (7 MB)

Fotoarchief

Leden van de Fotocommissie in het hart van de Gorcumse stadssanering (1971)

Leden van de Fotocommissie in het hart van de Gorcumse stadssanering (1971)

De Fotocommissie maakte naast foto's van alle afdelingsactiviteiten ook een reeks dia's van interessante gebouwen in de Gorcumse binnenstad. De stadssanering in de jaren '70 had veel kaalslag tot gevolg. 

Anno 2021 geven deze opnames een interessant beeld van de toestand van de monumenten rond 1971. Een aantal ervan is ondertussen verdwenen. De foto's zijn ook te vinden op flickr.com

Zoek in beschrijvingen
« van 7 »

't Pesthuys (1971)

In 1971 kregen de leden van de NJBG een eigen clubhuis op Bagijnenwalstraat 22, het voormalig onderkomen van de Gorcumse ziekenomroep RANO. Na een grondige opknapbeurt kreeg het de naam 't Pesthuys', genoemd naar het voormalige 17de-eeuwse pesthuis aan de Katerstraat.

« van 2 »

Sint-Niklaas, Mercatormuseum tentoonstelling (1971)

Tentoonstelling over de geschiedenis van Gorinchem in het kader van van het vijfentwintigjarig uitwisselingsverdrag tussen Nederland en België.

« van 3 »

Wijdschild, burcht van de Arkels, verkenning (1972)

In de sloot langs de Dalemsedijk vissen leden van de werkgroep Buiten Onderzoek enkele stenen van het 13de-eeuwse kasteel van de heren van Arkel op.

« van 2 »

Verkeersplein, instructie grondboren (1972)

AWN-er Huib de Kok geeft een introductiecursus veldverkenning met behulp van een grondboor bij het verkeersplein en in de Arkelse Vrouwenhuiswaard.

Kazerneplein, verkenning (1972)

Nadat beide kazernes op het Kazerneplein waren afgebroken, voerden leden van de Werkgroep Buiten Onderzoek een verkenning uit op het terrein.

Langendijk 71, opgraving (1973)

In 1971 was het pand Langendijk 71 afgebrand. Toen de eigenaar Huub van Kapel nieuwbouwplannen ontwikkelde bood de NJBG haar diensten aan. De toestand van de nog aanwezige fundamenten werd onderzocht. Naast muurwerk en enkele vloer-niveaus werden ook een aantal wandtegeltjes en een klein pijpaarden Christusbeeldje gevonden. Het graafwerk trok veel belangstelling van het winkelende publiek. Het was dan ook de eerste keer dat in Gorinchem een opgraving plaatsvond.

« van 3 »
Reünie 50 jaar NJBG Gorinchem en omstreken

Reünie 50 jaar NJBG Gorinchem en omstreken

17 Decem­ber 2020 was het vijf­tig jaar gele­den dat op ini­ti­a­tief van Claas van Kui­len­burg ...

Reacties zijn gesloten.

Reageren is niet mogelijk