Priktol, hout, punt ontbreekt (ca. 1575-1650)
Beschrijving
Houten priktol, gevonden tussen het huisafval van de rector van de Grote School (een voorganger van ons huidige gymnasium), tijdens de opgraving van het Hof van de heren van Arkel en de Grote School aan de Krijtstraat (2002). Het is bekend dat in de rectorswoning leerlingen woonden. De afvalput bleek dan ook relatief veel speelgoed te bevatten.
Tollende jongen op een stadsplein, Salomon Rogiers (1618−1635)
Priktol
Een priktol heeft een peervorm. Bij de priktol behoort een touwtje zonder stokje. Het touwtje wordt om de bol gewikkeld en de tol wordt met een forse zwaai naar de grond geworpen, waarbij het touwtje wordt vastgehouden en naar achteren getrokken.
De draaiende priktol werd ook wel van de grond opgenomen tussen twee vingers om deze verder te laten draaien in de handpalm.
Het “kappen” of “beuken” is een andere speelwijze met de priktol. Er wordt daarvoor een cirkel gemaakt op de grond. Nadat is bepaald wie een “legtol” in de kring moet leggen, kan het spel beginnen. De spelers moeten nu proberen om met geweld de legtol met zijn priktol te raken. Zodanig dat de legtol uit de kring vliegt, of door midden gaat. De geworpen tol mag daarbij echter niet in de kring blijven liggen. Als dit wel gebeurt mag op deze tol worden ”gebeukt”
Details
| Omschrijving: | Priktol, punt ontbreekt |
| Materiaal: | Hout |
| Productie: | Nederland |
| Datering: | ca. 1575-1650 |
| Afmetingen: | 5.5/6 cm, 67 gram |
| Vindplaats: | Gorinchem, Krijtstraat 6-12, Hof Arkels & Grote School (2002) |
| Vondstnummer: | GOKS02V67-17 |
| Vragen? | Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over deze vondst? Laat het ons weten! |
Vindplaats
| Archisnummer(s): | Zaakidentificatie: 2010210100 Onderzoekmelding: 2920 |
| Topografische Kaart: | 38G |
| Coördinaten: | 126.380/426.840 (centrum) |
| Toponiem: | Krijtstraat |
| Plaats: | Gorinchem |
| Gemeente: | Gorinchem |
| Provincie: | Zuid-Holland |
| Type onderzoek: | Archeologische opgraving |
| Uitvoerder: | Baac B.V. |
| Projectleider: | R. J. M. van Genabeek |
| Opdrachtgever: | Gemeente Gorinchem |
| Bevoegd gezag: | Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek |
| Aanvang onderzoek: | 12 augustus 2002 |
| Vondsten & documentatie: | Gemeentelijk depot voor archeologie Gorinchem |
| DANS: | https://doi.org/10.17026/dans-zr9-cq67 |
Documentatie
 | Berg, G.T.C. van den (2003) De opgraving van de “Hof van Arkel”. Gorinchem, Krijtstraat 2002, in : Grondig Bekeken 18 nr. 2, p. 2 – 15. PDF (2 MB) |
 | Broeken, A. (2006) Het Hof van Arkel aan de Krijtstraat, in: Gorcumse bodemschatten. Archeologische speurtocht naar de geschiedenis van de Arkelstad, Gorcumse Monumentenreeks 15, Gorinchem, p. 46-61. Flipbook | PDF (3MB) |
 | Genabeek, R.J.M. van, met bijdragen van J.T. Zeiler, D.C. Brinkhuizen en H. van Haaster (2005) Gorinchem Krijtstraat. Definitief Archeologisch Onderzoek, BAAC rapport 02.060, 's-Hertogenbosch. Flipbook | PDF (47,44 MB) |
 | Hoogendijk, T. (2018) Opgravingen aan de Rosmolensteeg en Krijtstraat, in: F. Cerutti, R. Mulder, B. Stamkot & A. de Vries (red.),Tien eeuwen Gorinchem. Geschiedenis van een Hollandse stad, Utrecht, p. 54-55. WorldCat |
| Hoogendijk, T. (2018) Schrijfstiften en pelgrimsinsignes uit Gorcumse bodem, in: F. Cerutti, R. Mulder, B. Stamkot & A. de Vries (red.), Tien eeuwen Gorinchem. Geschiedenis van een Hollandse stad, Utrecht, p. 158-160. WorldCat |
 | Stamkot, B. (1994) Latijns onderwijs te Gorinchem, in: Oud-Gorcum Varia, tijdschrift van de historische vereniging "Oud-Gorcum" 11 nr. 30, p. 95-110. Flipbook | PDF (11 MB) |
 | Willemsen, A. (2008) Gorinchem: a school around 1600, in: Back to the Schoolyard. The Daily Practice of Medieval and Renaissance Education, Studies in European Urban History 15, Turnhout, p. 97-99. WorldCat | PDF (17 MB) |
 | Willemsen, A. (1998) Kinder delijt. Middeleeuws speelgoed in de Nederlanden. Nijmeegse kunsthistorische studies deel VI, Nijmegen WorldCat | PDF (55 MB) |
| Materiaal: | Hout |
| Periode: | Nieuwe tijd A: 1500-1650 nC |
| Toepassing: | Spel, vermaak |
| Afmetingen: | 5.5/6 cm |
| Gewicht: | 67 gram |
| Vindplaats: | Krijtstraat (2002) |
| Vondstnummer: | GOKS02V67-17 |
