Monnik met boek

Beschrijving

In 1972 kwam uit de Schut­ters­gracht, tij­dens bag­ger­werk­zaam­he­den voor­af­gaand aan de ver­bre­ding van de Pomp­straat, een mal van rood aar­de­werk voor de pro­duc­tie van een zeld­zaam type pijp­aar­den beeld­jes tevoor­schijn. De vondst toont aan dat tus­sen ca. 1500 en 1550 in Gorin­chem reli­gi­euze beeld­jes zijn gepro­du­ceerd.1Ost­kamp, S. (2003)
Gebed in een­voud. Gebruik en pro­duc­tie van pijp­aar­den beel­den in Gor­cum, in : J. H. van den Berge et al., In Gor­cum gebak­ken. Aar­de­werk, klei­pij­pen en wand­te­gels, Gorin­chem, p. 56 – 63.
World­Cat | PDF (7 MB)

Op welke schaal dit gebeurde is niet bekend. Met name rond 1500 was er in Neder­land veel vraag naar een­vou­dige per­soon­lijke devo­ti­o­na­lia.2Ost­kamp, S. (2011)
Chris­tus per dozijn, in : Vind Maga­zine 1, Hoorn, p. 68 – 73.
PDF (2 MB) Het Gor­cumse beeldje heeft de vorm van een mon­nik of apos­tel met open­ge­sla­gen boek (bij­bel?) op schoot. Een tweede mal om de ach­ter­zijde van het beeldje te maken ont­breekt helaas.

Mal met afgiet­sel van gips, col­lec­tie Museum Catharijneconvent.

De mal is te zien in Museum Catha­rij­ne­con­vent te Utrecht. Op ver­zoek van de vin­der maakte het res­tau­ra­tie­ate­lier van de Rijks­dienst voor het Oud­heid­kun­dig Bodem­on­der­zoek des­tijds een afdruk in pijp­aarde. Deze is opge­no­men in de arche­o­lo­gi­sche col­lec­tie van de gemeente Gorinchem.

Vergelijkbare vondsten

Ondanks de vele vond­sten van pijp­aar­den beeld­jes in de afge­lo­pen decen­nia, zijn er slechts een klein aan­tal ver­ge­lijk­bare voor­beel­den bekend. In de col­lec­tie van H.J.E. van Beu­nin­gen bevindt zich een soort­ge­lijke bodem­vondst uit Edam. Op dit beeldje zijn nog res­ten van de vroe­gere beschil­de­ring aan­we­zig. Een ander frag­ment is bekend uit de bodem van Lei­den. 3Henry-Bui­ten­huis, E.V. (1990
Pijp­aar­den beeld­jes uit Leidse bodem, in : Bodem­on­der­zoek in Lei­den. Arche­o­lo­gisch jaar­ver­slag 1988 – 1989 11^e/​12e jrg, Lei­den, p. 71 – 76.
PDF (61 MB) In de col­lec­tie van het Rijks­mu­seum van Oud­he­den bevin­den zich een min­der gede­tail­leerde mal uit Lei­den4 Klei­terp, M.E. (1990)
Een ver­za­me­ling pijp­aar­den mal­len en beeld­jes uit Lei­den in het Rijks­mu­seum van Oud­he­den, in : Bodem­on­der­zoek in Lei­den. Arche­o­lo­gisch jaar­ver­slag 1988 – 1989, 11^e/​12e jrg, Lei­den, p. 77 – 88.
PDF (61 MB) en een beeldje afkom­stig uit Maas­driel. Bei­den wor­den vroe­ger geda­teerd dan het Gor­cumse exemplaar.

Beeldje gevon­den in Edam, col­lec­tie H.J.E. van Beuningen.